Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

Dom

betekenis & definitie

van achter de Dom zijn, homofiel zijn. Een gelijkaardige (maar beledigende) uitdrukking is: van Utrecht zijn. Een Utrechtenaar is bijgevolg ook een oud scheldwoord voor een homoseksueel. Journalisten van het Utrechts Nieuwsblad moesten in de jaren dertig het woord Utrechtenaar, de tot dan toe gebruikelijke term voor een inwoner van de stad, op bevel van de hoofdredacteur vervangen door het fatsoenlijker geachte Utrechter. Bij Dom denkt Endt (Bargoens Woordenboek) aan de ‘hoogopstaande toren’, die een verwijzing zou zijn naar het mannelijk lid.

Aannemelijker lijkt evenwel de verklaring die vervat zit in de reputatie van de Domstad op gebied van sodomie. Bij de onderhandelingen over de vrede van Utrecht (in 1713), waarmee men een einde wilde maken aan de reeds lang slepende Spaanse Successieoorlog, namen calvinistische inwoners van de stad aanstoot aan het openlijk homoseksueel gedrag van de buitenlandse diplomaten. Sodomie zou toen welig getierd hebben. In 1730 vond in de Domstad een proces plaats tegen mannen die betrapt waren tijdens het ‘snood sodomitisch bedryf’. Koster Josua Wilts zag toen door een spleet in de vloer van zijn torenwoning hoe twee mannen in de Egmontkapel sodomie met elkaar bedreven. Hij gaf hun namen door aan justitie. Hun arrestatie leidde al gauw tot verdere arrestaties. Tussen 1730 en 1733 werden in Nederland 350 processen tegen sodomieten gevoerd. Maar misschien kan Dom ook gewoon een verwijzing zijn naar sodom(ie)?

Hij pikte het niet langer dat zijn buurman er eentje was van achter de Dom.

Haagse Post, 17-01-81