Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

conflict

betekenis & definitie

Gewapend conflict, letterlijk: stevig meningsverschil; als eufemisme erg populair in de zin van oorlog; soms ook burgeroorlog. Dit woord, dat ontleend werd aan het Latijnse ‘conflictus’, betekent eigenlijk: botsing. Ietwat explicieter is ‘gewapend conflict’. Tijdens de oorlog om Kosovo in 1999 gebruikte NAVO-woordvoerder Jamie Shea consequent het woord ‘conflict’ in plaats van ‘oorlog’.

Veel eerder, in de jaren vijftig, hadden politici en militairen het reeds over het Korea-conflict. Er is een tendens om in internationale disputen de term oorlog (die toch wel erg drastisch klinkt) angstvallig te vermijden en te vervangen door het vagere en minder beladen woord conflict (dat lijkt immers niet zo ver te gaan), vooral wanneer de oorlog nog niet officieel verklaard werd of wanneer er eenzijdig ingegrepen wordt in een soevereine staat (zoals Servië) zonder dat die staat zelf de aanvallende partij is. Bovendien kun je met deze term de gewapende strijd banaliseren tot iets kleinschaligs. Voor wie evenwel in ge

vechten betrokken raakt maakt het niet uit of er een oorlog dan wel een conflict gaande is. Door het gebruik van woorden zoals conflict en confrontatie* wordt de burger dus in zekere zin gemanipuleerd.

Toen de NAVO begin 1999 Servië begon te bombarderen vroegen de westerse media zich af of Servië en de NAVO nu al dan niet met elkaar in oorlog waren. In de Middeleeuwen gold een oorlog zonder verklaring als perfide. Een formele oorlogsverklaring was volgens de Nederlandse jurist Hugo de Groot (1583-1645) dan ook een belangrijke voorwaarde voor een oorlog. Maar de moderne volkenrechtelijke encyclopedie denkt daar duidelijk anders over: oorlogen kunnen worden verklaard zonder gevolgd te worden door directe vijandelijkheden en oorlogen kunnen eindigen zonder formeel vredesverdrag. Anno 1999 hebben de media het liever over ‘conflicten’ (al dan niet gewapend), kwestie van de goegemeente niet al te zeer te doen schrikken. Daarmee hoopt men de ‘vijandelijkheden’ te bagatelliseren tot een ordinaire ruzie (dat daarbij ook doden vallen, so what?). Ook in het Engels spreekt men over een ‘armed conflict’ of ‘armed confrontation’.

Zolang het conflict in Kosovo voortduurt, houdt de oppositie in de steden van Servië zich muisstil. Vrij Nederland, 13-05-99

Op de Balkan wachten genoeg conflicten om de NAVO tot lang na het verstrijken van het millennium van werk te voorzien.

Elsevier, 25-03-99

Al spoedig werden eerst in Krajina en later ook in Slavonië autonome Servische gebieden uitgeroepen. Dit resulteerde in een gewapend conflict (een eufemisme voor een smerige oorlog) tussen de republiek Servië die de Kroatische Serviërs te hulp was gekomen - en de inmiddels internationaal erkende republiek Kroatië.

Vrij Nederland, 12-06-93