Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

Daniël VERBURCHT

betekenis & definitie

(Scherpenisse 1612 Zierikzee 10 dec. 1673). Landmeter en vervaardiger van een aantal bekende kaarten, o.a. van Scherpenisse (1634), Schouwen en Duiveland en Wissenkerke (1652).

In oktober (HIER MISSEN EEN PAAR PAGINA’S)

Commissie, die onder de naam de Heeren Zeventien bekend is,

In de landen waarmee door de VOC handelsbetrekkingen waren aangeknoopt was zij gemachtigd verdragen te sluiten, forten te bouwen en ambtenaren aan te stellen. De VOC was in de eerste plaats een handelslichaam en kwam snel tot grote bloei. Om haar positie als zodanig te kunnen beschermen en bevestigen was zij genoodzaakt ook als militaire macht op te treden en souvereine rechten uit te oefenen. De tegenstrijdigheid van verplichtingen en, na het teruglopen van de aanvankelijke bloei, het uitkeren van te hoge dividenden, bezwaarden de compagnie tenslotte met een grote schuldenlast. Bij het uitbreken van de Vierde Engelse oorlog in 1780 bleek haar crediet geheel verdwenen. Alleen de tussenkomst van de staat voorkwam een faillissement. Nadat in 1790 een staatscommissie voor de zaken van de VOC was opgericht, werd in 1796 het bestuur vervangen door een Comité voor de zaken van de Oostindische handel en bezittingen.

Bij de staatsregeling van 1798 werd de compagnie met haar baten en schulden door de staat overgenomen. In de Kamer Zeeland, die te Middelburg vergaderde, was iets meer dan 20% van het hoofdkapitaal van de VOC vertegenwoordigd. De Kamer bestond uit 12 bewindhebbers, die door de Zeeuwse steden gekozen werden en één afgevaardigde van de provincie Groningen. In de 18e eeuw bedroeg de jaarlijkse wedde van de Bewindhebbers ƒ 2.600,-. De Kamer had vier rekenmeesters, verscheidene boekhouders en enige andere dienaren in dienst.

Tot de bekendste koloniën en vestigingen van de VOC behoorden de Kaapkolonie, Ceylon, Malakka, Nederlands-Indië, Formosa, Decima (Japan) en Negapatnam (India).

Zie kleurenplaat XXI; t.o. pag. 272.

LITERATUUR

Tegenwoordige Staat I cn IX. Coolhaas, Critical survey. Unger .Geschiedenis van Middelburg in omtrek. Bakhuizen van den Brink, LeMaire. J.A. van der Chijs. Geschiedenis van de stichting. Jameson, Usselinx. J.K.J. de Jonge, Opkomst van het Nederlandsch gezag. Klerk de Reus, Geschichtlicher Uberblick. De Stoppelaar, De Moucheron.

< >