Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

MOERDIJK

betekenis & definitie

dorp in Noord-Brabant, gedeeltelijk gelegen in de gemeente Hooge en Lage Zwaluwe. gedeeltelijk in de gemeente Klundert. Liet dorp op de grens van Holland en Brabant is ontstaan in 1650: het gebied, dat in 1421 door de St.

Elisabethsvloed was overstroomd, was een moerassig veen. gebruikt om turf te winnen. Toen er een dijk werd aangelegd ontstond Moerdijk, naar het werk: de ..moordieken". In het begin bestond het uit een veer en een posthuis aan het Hollands Diep. De veerboot had aanlegplaatsen in het noorden bij Strijensas en in het zuiden bij Moerdijk. Het posthuis werd gebouwd in 1656. duidelijk tevens als pleisterplaats.De bevolking van het geleidelijk aan groter wordende dorp leefde vooral van de spieringhandel met export naar Londen en Parijs, en het vangen van paling. Er ontstonden een negental café's, tien kruidenierswinkels, vier bakkerijen, veelal gericht op doorgangers. Moerdijk werd in 1845 het eindpunt van de Belgische Maatschappij Spoorweg Antwerpen-Hollandsch Diep: de veerpont werd toen vervangen door een stoomboot. De aangelegde haven kwam in 1858 gereed. Vele inwoners traden in dienst bij de ..Grand Beige" maatschappij. De parochie werd in 1858 voorbereid, eerst in een noodkerk, in 1859 volgde de oprichting van de kort daarop in gebruik genomen St. Stephanuskerk.

De nabijgelegen Moerdijkbruggen (spoorwegen, 1872, en wegverkeer 1936) hebben een lengte van 1 km en werden zowel in de tweede wereldoorlog als bij de watersnoodramp (1953) zwaar beschadigd. In 1978 werd een vernieuwde brug met een capaciteit van 1.7 maal die van de oude door Koningin Juliana geopend. Bij de brug werd een gedenkteken geplaatst, vervaardigd uit het materiaal van de eerste. Nabij het dorp is een 2000 ha groot haven- en industrieterrein gelegen, met een open verbinding naar zee. De vaste oeververbinding NoordBrabant-Zuid-Holland betekende wel een tegenslag voor de middenstand. Moerdijk werd een afgelegen plaats. In de Tweede Wereldoorlog werd het dorp grotendeels verwoest; het werd vrijwel uit het niets weer opgebouwd.