Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

SPOORWEGEN

betekenis & definitie

Het railvervoer deed in Frl. met de opening van het baanvak Lwd.-Harlingen 27.10.1863 zijn intrede. Daarna volgden Lwd.-Groningen (1.6.1866); Zwolle-Meppel (1.10.1867); MeppelHeerenveen (15.1.1868); Heerenveen-Lwd. (1.9. 1868).

Meppel-Groningen kwam pas 1.5.1870 klaar, twee jaar na Meppel-Lwd. Daarna kwamen nog:Lwd.-Sneek (16.7.1883); Sneek-Staveren (8.11. 1885).

Deze lijnen zijn nog de hoofd-S. in Frl. Lwd.-Zwolle is dubbelsporig, behalve een stuk tussen Wolvega en Steenwijk, en geëlektrificeerd. De overige lijnen zijn enkelsporig en men rijdt er met diesel-elektrische tractie. Op werkdagen wordt op alle lijnen voor het personenvervoer een uurdienst onderhouden, behalve Sneek-Staveren, waar de frequentie geringer is. Het aantal stations en halten, geopend voor personenvervoer, bedraagt in Frl. 18, ongerekend de halten Harlingen-Haven en Lwd.-Achter de Hoven. Deze laatste halten worden slechts bediend voor reizigers naar en van Vlieland of Terschelling en als stopplaats voor enkele arbeiderstreinen.

Het reizigersvervoer tussen Frl. en het westen,in vroeger jaren voor een belangrijk deel afgewikkeld via Sneek-Staveren-Enkhuizen, gaat thans bijna geheel via Zwolle-Amersfoort. In 1957 vertrokken van de stations en halten in Frl. ca. 2 541 000 personen. Hiervan hadden 1 521 000 hun bestemming binnen de prov. In het station te Lwd. vingen bijna 75 pct. van hen die binnen de prov. bleven, hun reis aan. Van hen die verder reisden ca. 50 pct.

Voor het goederenvervoer (vnl. de zgn. ‘wagenladingen’) staan naast de bovengenoemde baanvakken nog andere open, nl. de voormalige N.T.M.lijnen en die van de voormalige Noord-Fr. Lokaalspoorweg Mij. Deze meegerekend zijn er thans 63 stations, halten of 'los- en laadplaatsen’ in Frl. In 1957 ontvingen deze 63 stations in wagenlading ca. 580000 t goederen; ca. 210000 t werden verzonden. Het aandeel van het station te Lwd. was hiervan 172000 t aankomst en 99000 t verzending. Daarnaast vervoeren de N.S. zeer veel 'stukgoed’, waarover geen gegevens bekend zijn. Voor stukgoed gebruikt Van Gend en Loos in Lwd. een zeer moderne loods.