Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

RAADSEL

betekenis & definitie

(Fr.: riedling). Ook het Fr.

R., merendeels Fr.-talig, is een uiting van volkspoëzie, al geven volwassenen elkaar niet meer als in de Skearwinkel fan Joutebaes uit de Rimen en Teltsjes R.s op.Er zijn echte boeren-R.s bij, zoals: ‘Hwat leger it wurdt, hwat heger it wurdt; hoe foller it wurdt, hoe leger it wurdt’, waarmee resp. bedoeld worden: de uier, de melk in de emmer, de emmer, de uier. Dit is eigenlijk een plaag-R. Het beschrijvende R. is het mooist en wrsch. het oudst. De sterren worden er een pot met kolen, sneeuwvlokken duiven die over het land wemelen; de tanden zijn witte koeien met een rode stier (de tong) erbij; personificatie is hierbij een wezenstrek. Het verhalend R. heeft soms de vorm van een dialoog, zo vraagt de ketel aan het uit de pomp komende water: ‘Dribbel drabbel dribbelgat, hwer komstù fandinne? Út ’e ierde, swart forbarnde tsjettelkop.’ Het R. handelt vaak overreeds verouderde voorwerpen en gebruiken. Een Fr. R.-verzameling is nog niet aangelegd.

Zie: I.H. xx (1938), 226-228, 248-251, 311-313.