Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

KRANTENACTIES

betekenis & definitie

De Reddingboot-actie. Pasen 1949, vlak na de maart-orkaan toen de reddingboot Brandaris 26 Polen redde van de ‘Kattowice’, die in de gronden bij Terschelling verging, nam de Leeuw.

Cour. het initiatief tot een actie die een huldebetoging van Frl. aan de Noord- en Zuidhollandse Reddingsmaatschappij (nu Kon. N.Z.H.R.M.) beoogde te zijn. zie Redding wezen.Hoewel negen van de 24 schepen van de maatschappij op de Fr. stranden gestationeerd waren, was er in Frl. nooit veel medeleven betoond met het werk van de redders. De acties in haast alle dorpen en steden (er werd voor de redders gevoetbald, toneel gespeeld, gemusiceerd, gezongen-o.a. door het gevangenenkoor van Lwd.-, gecollecteerd, gebridged, ingezameld op bruiloften enz. enz.) brachten ƒ 50 000 op: het bij het begin gestelde doel, nl. een halve ton voor het aanschaffen van nieuwe motoren in de reddingboot ‘Insulinde’ te Oostmahorn als verjaarsgeschenk van Frl. aan de N.Z.H.R.M., die 11.11.1949 125 jaar bestond. Blijvend resultaat was verder het Fr. Reddingbootcomité en een groot aantal donateurs.

De Frysk-Orkest-actie. In okt. 1955 zetten de vijf Fr. dagbladen een actie in onder het motto ‘Open doekje voor het Fr. Orkest’, om zo het voortbestaan te verzekeren en aan Den Haag te laten blijken dat het orkest kon bogen op de steun van de Fr. bevolking (voorwaarde om voor de subsidiëring volgens de rijksregeling in aanmerking te komen). ^ Orkest, Fr.; Orkestwezen.

Doel was om met het comité ‘Vrienden van het Fr. Orkest’ ƒ 100 000 bijeen te brengen. De actie sloeg geweldig in, ook door de instelling van een (echt) Gouden Viooltje voor het dorp dat in een verstreken week het hoogste gemiddelde per inw. had gehaald en het Zilveren Viooltje voor degene of de organisatie die de meest originele gedachte voor een inzameling had verwezenlijkt. Het hele Fr. volk heeft meegedaan: de gaven kwamen niet alleen in geld, maar ook in natura binnen: de boeren gaven een stamboekstier, de boerinnen een stamboekkoe, de plattelandsjongeren een kalf, er waren veulens, biggen, kippen, duiven, geiten, kuikens, konijnen en zelfs ganzen, die alle te gelde zijn gemaakt. Ook nu werd er op allerlei manieren geld ingezameld, niet in de laatste plaats dank zij de medewerking van de plaatselijke muziekkorpsen die zich bijzonder weerden. In apr. 1956 kon aan het bestuur van het Fr.

Orkest bij de viering van het tienjarig bestaan een bedrag van ruim ƒ 120 000 worden aangeboden benevens een groot aantal nieuwe donateurs. Winsum won het Gouden Viooltje definitief en bood het aan het Fr. Orkest aan; dat maakte er de jaarlijkse wisselprijs voor de meest opmerkelijke prestatie op muziekgebied in Frl. van. Sinds de actie bestaat er voor de concerten van het Fr. Orkest ten plattelande meer belangstelling, terwijl ook de belangstelling voor de eigen korpsen erdoor vergroot is. Voornaamste resultaat: Fr. Orkest werd opgenomen in rijkssubsidiëring.

De Fryske-Akademy-actie. Toen najaar 1957 bleek dat het rijk de Akademy niet wilde steunen bij de nodige uitbreiding zijn de Fr. kranten weer in het geweer gekomen: Het doel was ƒ70000 bijeen te brengen. Op 1.4.1958 kon aan het Akademybestuur ƒ87500 worden afgedragen. Ook nu was de belangstelling weer algemeen. Aan 20 gemeenten, die het hoogste weekgemiddelde af droegen, werd telkens een steen ('Academicus') geschonken. Utingeradeel bereikte het hoogste gemiddelde (60,85 cent per imv.), op de voet gevolgd door Vlieland.

Vooral de gemeentebesturen hebben bij deze actie veel gedaan. Overal werden collectes gehouden. De bedrijven bleven niet achter.

< >