De oppervlakte F. in Frl. bedraagt 514 ha, waarvan 2 ha onder glas, 124 ha klein fruit en 388 ha pit- en steenvruchten (Nederland in 1955 resp. 538, 2974 en 55 761 ha) (bron: C.B.S.).
De 124 ha klein fruit komen in hoofdzaak voor als onderteelt van pit- en steenvruchten, terwijl van de 388 ha pit- en steenvruchten ca. 250 ha voor de handel en de rest voor particulier gebruik worden geteeld.
De handelsproduktie van. de belangrijkste fruitsoorten bedraagt gemiddeld over de laatste jaren:
hoeveelheid waarde (in tonnen) x f 1000 Appelen 1500 à 2000 400 à 500 Peren 500 à 750 150 à 175 Pruimen 30 à 40 15 à 25 Rode bessen 275 à 300 200 Zwarte bessen 75 à 100 150 à 200 Kruisbessen ca. 60 30 Druiven 36 40 stuks Pruimen (kas) 20 à 25 000 2,5 Perziken (kas) ca. 16000 2,5 BEDRIJFSVORM. De F. komt in verschillende bedrijfstypen voor: a. het gemengde groenteteelt- en F.bedrijf vnl. in Lwd., met halfstambeplantingen met onderteelt van kleinfruit; b. het specifieke F.-bedrijf, de oudere met onderteelt van kleinfruit (Sint Anna Parochie), de jongere met struikvormbomen, aangelegd na 1935 zonder onderteelt van kleinfruit; deze laatste komen verspreid over de prov. voor, hoofdzakelijk echter in de kleibouwstreek; c. de F. als onderdeel van het landbouwbedrijf; deze bedrijfsvorm heeft zeer weinig opgang gemaakt in Frl., in tegenstelling tot de F.-centra in andere provincies, waar deze bedrijfsvorm zeer veel voorkomt.
Het sortiment is goed aangepast aan het landelijk aanbevolen sortiment ; een sterke specialisatie in de rassen komt niet voor, wat samenhangt met de afzet, hoofdzakelijk gericht op consumptie in eigen gebied. De afzet van het fruit vindt meest plaats over de groenteen fruitveilingen, vooral te Lwd., Harlingen, Berlikum en Sneek. De verkoop voor export en industrie geschiedt vaak voor alle veilingen centraal te Lwd., waardoor het aanbod vergroot kan worden; soms ook op veilingen buiten de prov.
Op de veilingen te Lwd., Harlingen en Berlikum kan. het fruit centraal gesorteerd en verpakt worden; in Lwd. en Harlingen zijn ook koelhuizen voor opslag van het bewaarfruit. De beschikbare opslagcapaciteit (koelhuizen en door lucht gekoelde bewaarplaatsen bij veilingen, telers en handelaren) is voldoende voor de opslag van het bewaarfruit. De Stichting Proeftuinbedrijf te Sint Anna Parochie exploiteert een Struikvormboomgaard (appels en peren) met onderbeplanting van rode bessen te Sint-Anna Parochie proeftuin. Ook op de proeftuin van de Fr. Tuinbouwver. te Lwd. worden op het gebied van de F. proeven genomen, die zijn aangepast aan de omstandigheden op de Leeuwarder bedrijven. Annex aan de proeftuin te Sint Anna Parochie is een F.-vakschool. zie Tuinbouwscholen.
H., A. P. V. d.
