Tak van sportieve vrijetijdsbesteding, in de Zaanstreek sinds de jaren '30 in verenigingsverband beoefend. Aan wedstrijdsport, in de vorm van snelheids- of behendigheidsraces, is hier slechts door weinigen (hoogstens enkele tientallen) en zonder vermeldenswaardige resultaten deelgenomen.
Deze sport (wegraces, motorcross, trial, speedway) is voor privé-rijders over het algemeen te kostbaar. Door het zogeheten ‘Pink Panther-team’ te Zaandam is enige tijd ‘drag racing’ beoefend.Motorrijden als vrijetijdsbesteding, zonder uitgesproken wedstrijdelement, is echter voor velen een met hart en ziel beleefde liefhebberij en wordt door hen soms min of meer als ‘een manier van leven' beschouwd. Het is daarbij jammer dat door kleine groepen een ongunstig imago aan deze hobby is gegeven; door de in dit artikel genoemde verenigingen is steeds getracht deze onterechte beeldvorming weg te nemen.
De eerste Zaanse motor-organisatie was er, landelijk gezien, vroeg bij, begin jaren '30 werd de Motor Club Zaandam (MCZ) opgericht, die toertochten voor de ongeveer 50 leden organiseerde. Enkele tientallen jaren later, toen de auto een welvaartsverschijnsel was geworden, nam de belangstelling zodanig af dat de club weer verdween. Inmiddels was eind jaren '40 de MC Oostzaan opgericht, eveneens met ongeveer 50 leden. Aan de toertochten kon ook met bromfietsen worden deelgenomen. Terwijl ook deze MCO na een jaar of 15 werd opgeheven, bloeide de in 1953 opgerichte Motorclub Zaanstreek-Noord. Er waren op enig moment meer dan 100 motorrijders bij aangesloten.
Onder impulsen van de Japanse motoren-industrie leefde de belangstelling voor de motorsport toen ook weer op. De herontdekking van de liefhebberij leidde tot nieuwe clubs. In Krommenie werd (min of meer als voortzetting van de ingeslapen MC Zaanstreek-Noord) MC '68 opgericht. Deze club organiseert sindsdien regelmatig officiële toertochten en tal van clubritten. Uit een jaarlijkse rit met gehandicapten als medepassagier (de zogenoemde Jumbo-rit) ontstond het door MC '68 georganiseerde ‘Molentreffen’. Tussen 1972 en 1984 werd Krommeniedijk jaarlijks door een groot aantal (maximaal 1000!) Europese motorrijders bezocht, de baten van het Molentreffen werden aangewend voor een wisselend goed doel.
Doordat het dorp (eigenlijk: de buurtschap) te klein was voor dit evenement, is de organisatie uiteindelijk overgedragen aan een motorclub uit Akersloot. MC '68 had begin 1990 nog 90 leden. In 1972 is in Zaandijk MC Mozamo opgericht, die uitgroeide tot een der grootste toerclubs van het land (1990: 210 leden). De vereniging beschikt over een eigen accommodatie en organiseert jaarlijks de 'Luilakrit' en de ‘Boven 't IJ-toertocht'.
In Zaandam gevestigd, maar zeker van meer dan regionaal belang is de in 1979 opgerichte Choppers Motorclub Holland. De vereniging heeft een eigen gebouwtje in de Achtersluispolder. Landelijk zijn er vier dergelijke clubhuizen, van waaruit onder meer vijf 'runs' naar de moederorganisatie in Groot-Brittannië worden gehouden. Kenmerkend voor de Choppers Motorclub (100 leden, waarvan 30 uit de Zaanstreek) is dat de leden hun motor zelf moeten bouwen.
Tenslotte verdienen nog twee inmiddels weer opgeheven motorclubs vermelding. De motorclub Waterland, opgericht omstreeks 1980. was in zekere zin een voortzetting van de MC Oostzaan; de ongeveer 40 leden kwamen uit Oostzaan, Den Ilp, Landsmeer en Tuindorp-Oostzaan. Motorclub 'Het Verbonden Hoofd' bestond in de jaren '80 niet langer dan vijf jaar, was in Wormer voortgekomen uit een sleutelcursus en had maximaal 25 leden.
Gegevens: J. Valk
