(Zaandam 1903-Wormerveer 1973). Beeldend kunstenaar, onderwijzer te Wormerveer, heemkunde-ambtenaar van Zaandam, belangrijk initiatiefnemer tot behoud van het streekeigen.
Frans Mars bekwaamde zich van 1923 tot 1928 in de schilderkunst met lessen van de Vlaming Arthur Verbeeck. Hoewel hij zich tot een bekwaam, in impressionistische trant werkend, vakman ontwikkelde, koos hij voor het onderwijs. In 1928 aanvaardde hij een betrekking als ‘schoolmeester' in Wormerveer; vervolgens combineerde hij enkele tientallen jaren werk en kunst. Mars vatte daarenboven grote belangstelling op voor de streekgeschiedenis en ging zich daadwerkelijk inzetten voor de redding van nog aanwezige cultuurhistorische monumenten. Vooral de molens in zijn jeugd had hij er heel wat van zien verdwijnen kregen zijn belangstelling. Dit uitte hij niet alleen in schilderijen en tekeningen, maar ook in praktische zin.
Al op 21 -jarige leeftijd richtte hij zich met een oproep tot de bevolking: ‘Het is niet noodzakelijk dat de molens verdwijnen. Zij moeten beschermd en gesteund worden. Maar hoe? Ziehier een plan. Ik wilde alle molenvrienden verenigen in een vereniging De Zaansche Molen.' Deze oproep werd in de regionale krant geplaatst nadat De →Zoeker in 1925 zware stormschade had opgelopen.
Inderdaad werd direct daarna De →Zaansche Molen opgericht. Mars werd secretaris, voorzitter en tenslotte ere-voorzitter. Gedurende zijn lange bestuurslidmaatschap streefde hij naar verwerving van molens als verenigingsbezit: De Zaansche Molen heeft nu elf molens in eigendom en beheer.
Mars’ belangstelling was zeer veelzijdig, hij bezat een grote geografische, historische en landschapskundige kennis. Toen hij in 1954 door de gemeente Zaanstad werd benoemd tot heemkunde-ambtenaar (feitelijk een zeer verdiende erefunctie) schreef hij een reeks van tientallen 'heemkundige mededelingen' over allerlei de Zaanstreek betreffende onderwerpen. In deze functie wist hij de overheid te betrekken bij de restauratie en verplaatsing van verschillende molens. Wat er op dit gebied gebeurd is bij de Zaanse Schans moet op zijn conto worden geschreven. Verder was hij betrokken bij de samenstelling van verschillende belangrijke boeken over de streekgeschiedenis, waaronder ‘Zaandam 150 jaar stad'.
In het molenmuseum te Koog herinnert het door hem geschilderde →molendiorama aan zijn beide grote hartstochten: molenbehoud en schilderkunst.
