Oorspronkelijk een breed water, dat buiten de omringdijk gelegen tot 1357 een open verbinding vormde tussen het →Wijkermeer (de noordelijke uitloper van het →IJ) en het Langmeer (deel uitmakend van de Schermer, thans nog als Lange Meer een gedeelte van het Alkmaardermeer). In genoemd jaar werd de →Nieuwendam in het Cromme IJ aangelegd ter hoogte van de huidige buurtschap →Bus en Dam onder Krommenie-Assendelft.
Het meertje de →Ham maakte deel uit van het Cromme IJ; de naam Krommenije wordt nu nog gegeven aan een water te Krommeniedijk, bij de kleine overtoom naar het Alkmaardermeer. Zie voor de loop van het Crommenije de kaart van →Beeldsnijder. Het zal duidelijk zijn dat de plaatsnamen Krommenie en Krommeniedijk werden ontleend aan het nabijgelegen Kromme IJ.
