(in de Zaanstreek meestal Douane-stelsel genoemd). Door Napoleon Bonaparte bij het zogenaamde Decreet van Berlijn op 21 november 1806 ingesteld complex van maatregelen waardoor alle handel met Engeland werd verboden.
Napoleon dwong al zijn continentale bondgenoten en vazalstaten (dus ook Nederland, dat juist in 1806 onder het koningschap van zijn broer Lodewijk Napoleon was gesteld) tot naleving. Voor ons land, althans voor de handel waarvan de economie in belangrijke mate afhankelijk was, was dit fnuikend. Voor andere gebieden waren de gevolgen minder nadelig of zelfs gunstig; zo kon Berlijn zich bijvoorbeeld tot industriestad ontwikkelen. Oorzaak van het stelsel was enerzijds de oorlog die Napoleon tegen Engeland voerde; daarnaast was het zijn bedoeling het continent tot autarkie te dwingen, dat wil zeggen tot een gesloten staatshuishouding, onafhankelijk van invoer.Voor de Zaanse nijverheid, die in belangrijke mate op invoer van overzeese grondstoffen en uitvoer van verwerkte produkten berustte, waren de Napoleontische maatregelen uiterst ongunstig. De gevolgen deden zich snel gelden: de bedrijvigheid viel goeddeels stil. Als voorbeeld diene een kanttekening van de ‘municipaliteit’ (het dorpsbestuur) van Assendelft bij de dorpsrekening van 1809: ‘Wij mogen bij deze gelegenheijt met stilzwijgen niet voorbijgaan mentie te maken van de vervallen staat en het veelal stilstaan der Fabrieken, waar door veele werkeloos zijnde tot lasten der Arm. Collegiën vervallen’.
