Economische encyclopedie

D.C. van der Poel (1940)

Gepubliceerd op 21-01-2020

Arbeidsboekjes

betekenis & definitie

vormen ook thans evenals bij hun oorspronkelijke toepassing in Frankrijk in 1804 een middel tot controle van de arbeiders wat betreft verandering van betrekking. Nadat verplichte A. in de periode van toenemende vrijheid op elk gebied in de meeste landen waren opgeheven en vervangen door de afzonderlijke getuigschriften, vindt invoering wederom plaats in verband met een meer systematische invoeging van de arbeidskracht in de nationale economie.

In de fascistische landen gaat deze maatregel samen met een mogelijke wettelijke beperking van de bewegingsvrijheid van den arbeider, in zooverre deze voor de nationale economie schadelijk zou zjjn. In de Sowjet-Unie is het A. ingevoerd in verband met een reeks maatregelen op het gebied van vacantie-regeling, pensioen, verzekering, enz. en tot tegengaan van ongemotiveerde en doellooze verandering van betrekking.

In het A. zijn de geboortedatum, opleiding en de verdere scholing van den arbeider aangegeven. Aanstelling zonder A is verboden.

Door den werkgever (administratie van het bedrijf in de SowjetUnie) wordt begin en einde van de betrekking in het A. aangeteekend, benevens soort van verrichte arbeid. In de Sowjet-Unie worden ook premies aangeteekend. In Duitschland mogen wel aanduidingen over verdere beroepsscholing worden toegevoegd, oordeel over de qualiteit van de arbeid is niet toegestaan, daar het A. het getuigschrift niet vervangt. Ook in Ned. is van verschillende zijden op invoering van A. aangedrongen, o.a. in verband met maatregelen der sociale wetgeving en ter registratie van deelnemen aan werkkampen door jongere werkloozen. In het algemeen wordt het echter door de arbeiders als een gevaar voor beperking van hun bewegingsvrijheid afgewezen. Getuigschriften moeten in Ned. den arbeider op diens verlangen worden uitgereikt.

Zij bevatten een juiste opgave omtrent de aard en de duur van de dienstbetrekking en, alleen op bijzonder verzoek van den werknemer, omtrent de wijze, waarop deze aan zijn verplichtingen heeft voldaan, en reden van ontslag. Onrechtmatige beëindiging van de dienstbetrekking door den werknemer mag door den werkgever in het getuigschrift worden aangeteekend.

Wet: (Getuigschriften) B.W. art. 1633aa. Lit.: Registratie van arbeidskrachten, Rapport Ned. Mij. voor Nijverheid en Handel, 1940.