In Polen maakt men al eeuwenlang wodka, en de Polen beweren dan ook dat deze sterke drank typisch Pools is en niet Russisch. In de middeleeuwen werd wodka eerst gestookt als medicijn, daarna als drank in kloosters en kleine landgoederen.
Toen deze drank populair werd, kreeg het woord woda (water) een liefkozende verkleiningsuitgang en werd het wodka of vodka. Iedereen stookte naar eigen (familie)recept en sommige formules worden nog gebruikt door de huidige stokers van wodka. Tegenwoordig wordt wodka vrijwel niet meer gemaakt van aardappelen, met uitzondering van het merk Wodka Luksusowa (wodka de luxe). In het algemeen gaat het om een graandistillaat, meestal rogge. Na herhaalde filtrering wordt het distillaat geruime tijd in hoge stalen reservoirs bewaard en daarna overgepompt in een machine die het vermengt met zacht gedistilleerd water. Ten slotte wordt het opnieuw door filtrering gezuiverd.
Het eindprodukt moet neutraal zijn, mild en kristalhelder zoals de beroemde Vyborova of Wyborowa. In tegenstelling tot de Russische wodka wordt de Poolse altijd gebotteld bij de fabrikant. De laatste 10 jaar is de export van Poolse wodka met ongeveer 800% gestegen. Voor de wodka die is bestemd voor de westerse landen gebruiken de Polen een systeem van gekleurde etiketten: blauw voor 45° en rood voor 37,75°. Wellicht vanwege de hoge prijs wordt de Poolse wodka in Frankrijk als een chique drank beschouwd. Kenners vinden dat de wodka ijskoud moet worden gedronken.
De Pool bewaart hem graag in het diepvriesvak van de koelkast en serveert hem in een ijsemmer. Hij drinkt hem voor en tijdens de maaltijd. (De Krakus-wodka - een volgens traditionele methodes bereide kwaliteitsdrank - is het beste hiervoor geschikt.)In Polen worden allerlei typen wodka gemaakt. Sommige zijn op smaak gebracht met vruchten, bloemen of kruiden, zoals de Zyntia, een lichtgekleurde drank die de smaak van rogge behoudt; de Soplica, een droge wodka die een bijzondere smaak krijgt van brandewijn en oude ciderbrandewijn; de Jarzfbiak, een wodka van lijsterbessen die zo wrang smaakt dat men hem vaak zoeter en zachter maakt met suiker en wijnbrandewijn, en de Tarniowka, een pruimenbrandewijn. De Zubrówka, die karakteristiek is voor Polen en in het buitenland zeer wordt gewaardeerd, heeft een bizon op zijn etiket. Als het de echte Zibrówka is heeft hij de smaak van een wild ‘heilig’ kruid waar de zubra (Poolse oeros) dol op is. Deze wodka, die licht olijfgroen van kleur is, heeft een eigenaardige en subtiele smaak en aroma. In iedere fles drijft een sprietje gras.
De traditie eist dat men een glas offreert aan degenen die terugkeren van de jacht in het Bialowieza-woud. De Staat heeft tegenwoordig het monopolie op alle bekende wodka’s.
Likeuren van wodka en brandewijnen
De Starka, een oud type wodka, wordt verkregen door distillatie van rogge, maar met een lager alcoholgehalte dan de Wyborowa; na rijping in eiken vaten vindt dan vermenging met wijn plaats. Deze droge drank heeft een geheel eigen smaak en is lichtbruin van kleur. Polen produceert tevens zijn eigen Sliwowica (Slivovitz of pruimenbrandewijn) en een Winiak Luksusowy, een zuivere en gerectificeerde brandewijn, gewonnen door het distilleren van geïmporteerde wijnen.
Andere likeuren en brandewijnen
De Wfsniówka, een brandewijn van zwarte kersen, is in het buitenland het populairst. Polen exporteert ook nog andere fruit-brandewijnen: kersenlikeur; honingkersenbrandewijn; Zlota Woda; een sterke likeur op basis van kruiden: de Likier Ziolowy en een specialiteit: de Krupnik Liqueur, op basis van gedistilleerd, honing en kruiden. Deze drank, die uit de middeleeuwen stamt, moet altijd warm worden geserveerd. Volgens de legende zou Giedymin, een Litouwse prins uit de 14de eeuw, van kou zijn gestorven als een van zijn ridders hem niet op het nippertje had gered met een kop gloeiend hete Krupnik.
