Rode, witte en roséwijnen. Noord-Italië
Vanaf de Alpen, die de noordgrens vormen, tot aan de badplaatsen aan het Gardameer en zelfs bijna tot aan de voorsteden van Milaan is Lombardije een gebied van wijngaarden en wijn. Hier en daar zijn er natuurlijk ook stukken zonder wijngaarden, zoals langs de noordgrens, waar het te bergachtig is, of de laagvlakten in het midden, waar op de vochtige bodem voornamelijk rijst wordt gekweekt. Maar in het algemeen ziet men er overal wijnstokken. De beste wijnen komen uit Valtellina, een Alpengebied niet ver van de Zwitserse grens op ongeveer 30 km ten zuiden van Sankt Moritz. De in de omgeving van het Gardameer gekweekte druiven geven ook wijnen die door de Italianen zeer op prijs worden gesteld.
Valtellina DOC
In dit district, waarvan Sondrio het centrum is, worden 3 bijna identieke rode wijnen gemaakt - de Sassella, Grumello en Inferno - van de Nebbiolo-druif die op de daarvoor meest geschikte hellingen van de Alpen worden aangeplant.
De Valtellina ademt een sfeer alsof de tijd er heeft stil gestaan. De boer die u een glas wijn inschenkt en u waarschuwt niet te lang buiten te blijven omdat de weerwolven de bergtoppen nog onveilig maken, lijkt iemand uit een ander tijdperk en het is nauwelijks denkbaar dat hij zijn methodes op het gebied van de druiventeelt en de wijnbereiding zou kunnen veranderen. De mechanisering is zeldzaam in dit land, waarvan veel hellingen zelfs voor dieren nog te steil zijn. De mens moet het land dus zonder hulp bewerken. Valtellina produceert jaarlijks 61 000 hl. Ze bezitten een plezierige frisheid en zijn soms een beetje mousserend, zoals tal van andere Italiaanse wijnen.
Alles bij elkaar genomen zijn de wijnen van Valtellina, mits geslaagd, gloedvol en goed. Ze worden gemaakt met een minimum van 95% Nebbiolo-druiven, die plaatselijk bekend zijn onder de naam Chiavennasca. Ze worden gekweekt op hoge, op het zuiden liggende terrassen in de omgeving van Sassella, Inferno, Grumello en Valgella. Dit zijn de eigenlijke Valtellina Superiorewijnen, en behalve de DOC Valtellina vermeldt het etiket eveneens heel duidelijk hun plaats van herkomst. Een van de beste is de Sfursat, een wijn die van gedeeltelijk gedroogde druiven wordt gemaakt, hetgeen een verklaring geeft voor het hoge alcoholgehalte van minstens 14,5°. Als deze wijn 4 jaar heeft gelegen mag hij 'riseroa' worden genoemd en is hij een tafelwijn geworden die fijn van karakter is.
Lugana
Deze wijn van Lombardije wordt gemaakt van de Trebbiano-druif, waar soms Vernaccia aan wordt toegevoegd. Wat voor drukte men er ook over maakt, het is een onbeduidende wijn, doorgaans geelachtig van kleur, met een alcoholgehalte van 11° tot 12,5°. Helaas laten de Italiaanse wijnboeren hun witte wijn te lang liggen, in tegenstelling tot hetgeen elders gebeurt. Als ze wat eerder werden gebotteld zouden de wijnen van Lugana waarschijnlijk heel plezierig zijn.
Frecciarossa
Wijndistrict in de provincie Pavia, dat grenst aan Piemonte. Alle wijnen hiervan komen uit één wijngaard van 28 ha, gelegen op een heuvel in de buurt van Casteggio, die wordt bekroond door een kasteel. Zij komen voor in 4 verschillende typen: Bianco (droge witte), Ambrato (halfzotte witte), Rosso (droge rode) en Saint-Georges (droge rosé). De witte worden gemaakt van de Riesling en de Pinot noir, de rode en de rosé van de Pinot noir, de Bonarda di Gattinara, de Barbera en de Croattina. De produktie bedraagt iets minder dan 2000 hl per jaar, ongeveer gelijk verdeeld over de 4 soorten, wat een rendement betekent van ruim 67 hl/ha. Deze wijnen worden in grote hoeveelheden over de hele wereld gedistribueerd.
En wat in Italië zelden voorkomt: ze worden op het wijngoed gebotteld. In dezelfde contreien worden eveneens 2 rode wijnen gemaakt: de Barbacarlo en de Buttafuoco. Lombardije produceert ook Muskaatwijn, zowel een niet-mousserende als een mousserende, in een behoorlijke, hoewel nog onvoldoende hoeveelheid. Ze worden in de handel gebracht onder de naam Moscato di Casteggio of Moscato di Casteggio Spumante. De eerste is een typische zoete Muskaatwijn en de tweede lijkt op de Asti Spumante (→ PIEMONTE). Maar ook andere, minder bekende wijnen van Lombardije verdienen onze aandacht.
Bijvoorbeeld de Rivera del Garda Chiaretto en Rosso, 2 Doc-wijnen die op de zuidwestelijke oever van het Gardameer worden gemaakt. Beide worden geproduceerd van de Groppello en Sangiovese. De Rosso heeft een diep robijnrode kleur, terwijl de Chiaretto meer een wat donkere rosé is. De Tokay di San Martino della Battaglia is een witte DOC die eveneens uit het zuidelijk gedeelte van het Gardameer komt. Het is een stevige wijn, en veel mensen geven daarom de voorkeur aan de Tokay die meer ten oosten van Friuli-Venezia-Giulia wordt geproduceerd. Verder zijn er eveneens denominazioni di origine toegekend aan de lichte rode, witte en rosé (Colli Morenici, Mantovani del Garda) van de heuvels rond Mantua.
Liefhebbers van deze streek beweren dat zij er een bepaalde amandelsmaak in proeven. Een goede DOC vindt men in de provincie Brescia, namelijk de Botticino. De naam is afkomstig van een plaatsje aan het Gardameer. Deze wijn, die jong moet worden gedronken, wordt gemaakt van de rassen Barbera, Schiava, Gentile, Marzemino en Sangiovese. Oltrepö Pavese is de Denominazione di Origine Controllata van 6 wijnen, afkomstig uit een heel speciale zone in de provincie Pavia ten zuiden van de Po. De naam wordt gewoonlijk gevolgd door die van de in hoofdzaak gebruikte druivesoorten: Barbera, Bonarda, Riesling, Cortese, Moscato enz.
Wanneer alleen de naam op het etiket wordt vermeld bevat de wijn voornamelijk Croattina en Barbera. Ten slotte biedt Lombardije 2 heel genietbare DOC’S, de Franciacorta Rosso en de Franciacorta Pinot, die in 21 gemeenten van de provincie Brescia worden geproduceerd. De Rosso wordt gemaakt van de Cabernet, Barbera, Nebbiolo en Merlot; het is een droge en zelfs robuuste wijn. De witte wordt natuurlijk vooral gemaakt van de Pinot, waaraan hij ook zijn naam dankt; hij is soms licht-mousserend en moet altijd jong worden gedronken.
