De studie van strategische interacties tussen twee of meer belanghebbenden (spelers) waar het nemen van beslissingen centraal staat en de uitkomst voor iedereen geldt; een belangrijk onderdeel van het bitcoinprotocol en andere cryptovaluta.
Speltheorie of ‘game theory’ vormt samen met drie andere technologieën het hart van bitcoin. De drie andere zijn: peer-to-peer-netwerk, tijdstempels en asymmetrische cryptografie.
Speltheorie zorgt voor een wiskundige set van gereedschappen om de interactie te analyseren tussen rationele beslissers.52 In een spel kiest elke beslisser als speler wat de meest optimale uitkomst is, wat niet betekent dat deelnemers het welzijn van anderen niet boven hun eigen welzijn kunnen stellen. In het kort betekent dat: als speler moet je je bewust zijn van de keuzes die anderen maken en bedenken dat de anderen ook over de jouwe nadenken.
Er is een spel met specifieke omstandigheden, waarbij aangenomen wordt dat de spelers rationeel handelen. De spelers maken de beslissingen en de strategie wordt bepaald door de omstandigheden. Er is een financieel voordeel te halen in de vorm van een uitbetaling als de speler tot een bepaalde uitkomst komt. Daarnaast is er een informatieset en een evenwicht, of een punt in het spel waar de spelers een besluit hebben genomen over hun strategie en er een uitkomst volgt.
Bij bitcoin is speltheorie van belang omdat het proces van minen heel kostbaar is. Er ontstaat een zeer competitieve omgeving, waardoor het voordeliger is je als node eerlijk te gedragen. Kortom, de meest logische uitkomst voor een miner is zich eerlijk te gedragen en zo de blockchain veilig te houden.
Bekend voorbeeld van een speltheoretisch dilemma: het prisoner’s dilemma, waar spelers die volledig van elkaar zijn afgezonderd en niet kunnen communiceren misschien niet samenwerken en toch kunnen handelen tegen hun gezamenlijk voordeel in. Er zijn twee gevangenen. Zij kunnen óf een geldboete krijgen óf gevangenisstraf. De opties: het misdrijf bekennen of zwijgen. Als beiden zwijgen, krijgen beiden een geldboete. Als de een zwijgt en de ander bekent, dan krijgt de zwijger tien jaar gevangenisstraf en gaat de bekenner vrijuit. Bekennen ze allebei? Dan krijgen ze beiden vijf jaar straf.
