Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

profielen

betekenis & definitie

Profielen zijn de omtreklijnen van een gebouw of bouwdeel, zoals deze zich aftekent tegen de lucht of de doorsnede daarvan. Het profiel van een horizontaal deel (kroonlijst, dek- en waterlijsten) tekent zich dus verticaal af, verticale dagkanten horizontaal. Men gebruikt het begrip niet alleen in tweedimensionale, maar ook in driedimensionale zin, en spreekt van een ‘doorgetrokken profiel’, gebogen ribprofiel’ enz..

Klassieke en daarvan afgeleide profielen werken esthetisch als lijsten, als toegevoegd (additief). Gotische profielen werken als uitgehaald. Het profiel is een uitstekend middel om bouwstijlen en stijlperioden te onderkennen.

Bij de antieken was de profilering aan de regels van de orden gebonden. In het romaans beperkte zij zich meestal tot rechthoekige, cirkelronde en afgeschuinde lijnen. In de gotiek beleefde zij een rijke ontwikkeling in de combinatie en opeenvolging van hol, ojief, riem, kraal, peerkraal enz., eindigend in het enkele scheppende hol.