Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Irenaeus

betekenis & definitie

was afkomstig uit Klein-Azië en genoot in zijn jeugd onderricht van Polycarpus van Smyrna. De geest van Johannes, den discipel des Heeren, die zoo duidelijk uit Polycarpus sprak, ging over op Irenaeus.

Deze zegt van Polycarpus: „wat ik van hem hoorde, dat schreef ik niet op papier, maar in mijn hart en ik breng het mijzelven door de genade Gods telkens in herinnering.” Later ging Irenaeus naar Gallië en was hij presbyter te Lyon. Hij was in de Gallische kerk zeer in aanzien.

Hij werd verkozen om aan bisschop Eleutherus een schrijven over te brengen van confessoren. Dat schrijven handelde over het Montanisme.

Toen de grijze bisschop van Lyon Pothinus viel als een slachtoffer der vervolging (178) werd Irenaeus diens opvolger.Hij was de hoofdvertegenwoordiger van de Klein-Aziatische school, in het Oosten was hij geboren en in het Westen was zijn arbeidsveld.

Hij was daarom de rechte man, om te arbeiden voor een Catholieke, allen-omvattende kerk. Hij is een der invloedrijkste mannen geweest uit de 2e eeuw en hij behoorde tot de meest orthodoxe kerkvaders van het concilie van Nicea. Daar hij bijzondere liefde koesterde voor de zuiverheid der leer, werd hij een geducht tegenstander van de heidensche gnosis. Zijn voornaamste boek is dan ook tegen de gnosis geschreven. Het voerde tot titel: Wederlegging en verwoesting van de valschelijk zoogenaamde gnosis. Van hem zijn de woorden : „het is beter niets te willen weten dan Jezus Christus en Die gekruisigd dan door waanwijze vragen in goddeloosheid te vervallen.” Behalve in den strijd tegen de gnosis heeft hij zich ook gemengd in den Paschastrijd. Hij schijnt geen martelaar geworden te zijn, maar onder de confessoren gerekend te moeten worden.