Hersenzenuwen oftewel craniale zenuwen (vanuit de schedel) ontspringen vanuit de hersenen. De mens heeft er twaalf. Verder bestaan er natuurlijk veel meer zenuwen, maar deze noemt men perifere zenuwen omdat deze pas uit het ruggenmerg ontspringen
I Olfactorius: Reuk. Dit is de enige zenuw die sensorische informatie niet eerst naar de thalamus stuurt maar direct naar de cortex.
II Opticus: Sensorisch oog.
III Oculomotorius: Motorisch oog. Stuurt bijna alle oog bewegingen aan. Bij uitval hiervan hangt het ooglid en is er een wijde pupil ook bestaat er gekruist dubbelzien.
IV Trochlearis: Motorisch oog. Stuurt de m. Obliquus superior aan zodat je naar beneden kan kijken en naar je neus
V Trigeminus: Gelaat en kauw spieren.
VI Abducens: Motorisch oog. Stuurt de m. Rectus lateralis aan zodat je naar lateraal (buitenkant) kan kijken. Bij uitval ontstaat er ongekruist dubbelzien.
VII Facialis: Mimiekspieren, onderkaak en het voorste 2/3 gedeelte van de tong voor smaak.
VIII Vestibulocochlearis: Gehoor en evenwicht.
IX Glossopharyngeus: Smaak, gevoel en motoriek mond. Bij uitval trekt de uvula (huig) naar de gezonde kant.
X Vagus: Parasympatische zenuw. Innerveert ook de stembanden, keel spieren en de gehoorgang.
XI Accessorius: Halsspieren (m. Trapezius en m. Sternocleidomastoideus) .
XII Hypoglossus: Tong en hals spieren .
Er zijn twee ezelbruggetjes om de namen van de zenuwen en het type (sensorisch of motorisch) te onthouden.
Namen: Op Ons Oude Tuinterras At Frits Verse Groente Van Albert Heijn.
Type (sensorisch, motorisch en beide): Some Say Money Matter, But My Brothers Says Big Boobs Matter More.
