In juni 1997 vierden vampieren over de gehele wereld dat Bram Stokers Dracula honderd jaar geleden was uitgebracht. Pas na de roman van de Ierse schrijver werden vampieren met de spitse hoektanden geportretteerd.
Maar de Engelse arts William Polidori kan met zijn vertelling The Vampyre - a Tale uit 1819 beschouwd worden als de grondlegger van de vampierfascinatie. Na het verschijnen van Dracula, in het jaar 1897, ging de roman miljoenen malen over de toonbank, en is zo’n vierhonderd maal verfilmd. Klassiek zijn Murnaus Nosferatu, Dracula met Bela Lugosi, Terence Fishers Dracula, Roman Polanski’s Fearless Vampire Killers,Werner Herzogs Nosferatu en Bram Stoker’s Dracula van Francis Ford Coppola. Dankzij Stoker en zijn schrijvende en filmende navolgers hebben de meesten van ons een degelijke kennis van vampieren: de levende doden, die ’s nachts hun graven verlaten om bloed uit levenden te zuigen, die niet tegen knoflook, kruisen en zonlicht kunnen, die geen spiegelbeeld hebben, die niet ouder worden, die zich veelvuldig in een vleermuis veranderen, waarvan de gebeten slachtoffers zelf vampieren worden, en die alleen maar gestopt kunnen worden als er een paal door hun hart wordt gedreven of als hun afgehakte hoofd tussen hun benen gelegd wordt.
Eigenlijk behoort de vampier tot de grote groep van ‘terugkomers’ - doden die geen rust kunnen vinden omdat ze tijdens hun leven moorden of meineed gepleegd hebben of op een andere wijze hun medemensen kwalijk bejegend hebben. Ofschoon er ook in de Griekse en Arabische mythologie bloedzuigende wezens voorkomen, is de variant van de ‘terugkomers’ geïmporteerd uit Roemenië, om precies te zijn uit Transsylvanië (het Zevengebergte). Graaf Dracula heeft nog een historische voorloper gekend: Vlad Tepes, in de vijftiende eeuw vorst van Walachije, ook wel Dracul of de Spietser genoemd. Hij at bij voorkeur in de vrije natuur, te midden van de talrijke palen waarop zijn gespietste slachtoffers het uitschreeuwden van de pijn. Bij zijn maaltijd dronk Vlad hun bloed, omdat hij geloofde op deze wijze bovennatuurlijke krachten te verkrijgen.
Peter Kürten, de vampier van Düsseldorf, heeft tijdens verhoren laten weten waarom bloed zo’n bijzondere betekenis heeft voor een seriemoordenaar: ‘Het bloeden kan ik horen. Het bloed is in de meeste gevallen van doorslaggevende betekenis, het wurgen alleen is niet voldoende om tot een zaadlozing te komen. U moet het maar eens proberen, als u een gans de kop afsnijdt, dan ruist het bloed zo heel zacht.’
→ Afweertoverij, → Geesten.
