Lexicon van het bijgeloof

Walter Gerlach (2000)

Gepubliceerd op 11-11-2022

Vallende sterren

betekenis & definitie

Geluk, maar ook ongeluk voorspellend heten de kleine materiaaldeeltjes uit de interplanetaire ruimte - vermoedelijk afvalproducten van kometen - sinds ze voor de eerste maal door mensen werden gezien en fantasievolle namen hebben meegekregen: sterrendans; draak; gouden regen; verkoolde stukjes katoen, ‘die op de aarde terechtkomen en afkomstig zijn van de lappen waarmee de engelen de sterren oppoetsen’.

In het oude Griekenland zag men in de vallende sterren opstijgende of vallende menselijke zielen. Aristophanes sprak van ‘zielen van arme mensen, die vanaf het feestmaal bij een rijke ster dronken naar huis strompelen’. In christelijk-joodse uitleggingen spreekt men van gevallen engelen en demonen. Als men een vallende ster ziet, dan mag men in het geheim een wens doen, en die wens gaat in vervulling, zo luidt het bekende volksgeloof. Volgens een representatieve steekproef uit 1996 zegt 56 procent van de burgers (bij 14- tot 29-jarigen is dit 72 procent): ‘Als ik een vallende ster zie, dan doe ik een wens.’ Er waren ook gebieden waar men - net als bij de aanblik van kometen - niets goeds van de vallende ster verwachtte: de ‘tranen van de maan om de verloren zonnebruid’ voorspelden oorlog, duurte, het spoedig zelf sterven of het verscheiden van een geliefd persoon.

Tegenwoordig hopen de meeste nachtelijke sterrentuurders op een vallende ster, en de beste kansen daartoe bieden de grote meteoorzwermen. De bekendste zijn de Aquariden, omstreeks 3 januari, de Perseïden - de tranen van Laurentius, genoemd naar de christelijke martelaar die volgens de legende in het jaar 258 op een ijzeren rooster verbrand werd - omstreeks 11 augustus, de Giacobiniden rond 9 oktober, de Leoniden op 16 november en de Geminiden op de dertiende december.

Komeet, → Voortekens, goede en slechte.