Geween en tandengeknars of knersing der tanden e.d., gehuil en andere uitingen van al of niet voorgewende droefenis en spijt.
Op verschillende plaatsen in Matteüs en Lucas stelt Jezus, bijvoorbeeld als onderdeel van de uitleg van een gelijkenis, zijn gehoor in het vooruitzicht dat zondaars in de hel, de vurige oven geworpen zullen worden: ‘Daar zal het geween zijn en het tandengeknars’ (namelijk van pijn, maar ook van berouw; Matteüs 13:42, NBG-vertaling). Sommige moderne toepassingen sluiten aan bij de oorspronkelijke context waarin iets of iemand uitgebannen wordt naar een plaats waar slechts ellende is; meestal wordt verwezen naar gejammer en geklaag om welke reden dan ook. Het archaïsche geween, dat overigens in deze verzen niet meer voorkomt in de NBV, en, in de variant van de Statenvertaling, (wening en) knersing der tanden, maken dat de ondertoon van de uitdrukking dikwijls ironisch is.
Bijbelcitaat: Deux-Aesbijbel (1562), Matteüs 8:12. [...] daer weeninghe wesen sal, ende knersselinghe der tanden.
Gebruiksvoorbeeld: Betuigen wij het [waardering voor iets] door geknars van tanden / Het ballen van de vuist of droef geween [...]? (Weelde en feestgedruis. De beste gedichten van drs. P, 1986 (Hoe tonen wij waardering voor hetgeen, 1986), p. 31)
Gebruiksvoorbeeld: In weinig kunstvormen spelen de kinderen van de kunstenaar enige rol -- met de mogelijke uitzondering van muziek en dat gaat dan al meestal niet zonder geween en knersing der tanden; maar tuinieren is er een waaruit ze moeilijk geheel zijn te weren. (NRC, maart 1994)
Gebruiksvoorbeeld: In mijn herinnering komt een aanminnige juffrouw ook een stapeltje Franstalige kranten uit Vlaanderen op mijn werktafel leggen. Le Matin, La Métropole, La Flandre Libérale, Le Journal de Bruges...., ze werden dank zij de Vlaamse emancipatie verwezen naar de duisternis van de archieven, waar franskiljons geween is en geknars van tanden. (De Standaard, nov. 1995)
Gebruiksvoorbeeld: We kregen het allemaal weer te zien op het nieuws [bij de presentatie van het Bijlmer-rapport]: [...] het geween van Maij-Weggen, het geknarsetand van luchtvaartbaas Wolleswinkel. (NRC, 22-4-1999, p. 29)
