De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Mes

betekenis & definitie

Tot de I8de eeuw was het een zeldzaamheid indien de gastheer voor elke gast een mes beschikbaar stelde: de tafelmessen, van staal, ijzer of messing worden door de gasten gemeenschappelijk gebruikt. Velen droegen een mes met spitse punt in een nauwe, tot halverwege het heft reikende schede hetzij aan de gordel dan wel in een split in de broekspijp, of in de kous gestoken.

Voor het voorsnijden gebruikte men een mes met een breed, vierkant lemmet (Fr.: presentoir) en een ijzeren vork met twee tanden. Toen men in de eerste helft van de 18de eeuw er geleidelijk toe overging om de vork als normaal tafelgerei te aanvaarden, werden mes en vork in garnituur gemaakt en dikwijls en suite versierd: de heften waren van zilver, verguld zilver, been, steen of kristal. Mes en vork, later ook de lepel, werden soms in een etui of reisbestek meegedragen. Tegen het eind van de 17de eeuw werd het zilveren pistoolheft populair, de eerste heften in dit model waren gegoten. Vanaf de I8de eeuw werden messen ook gemaakt met porseleinen heften. Messen en suite gedecoreerd met het tafelservies dateren in het algemeen van het eind van de 18de eeuw.

In de 19de eeuw waren de heften van de messen meestal gemaakt van been of ivoor. Vanaf het midden van de 19de eeuw werden ook veel galvanisch verzilverde messen gemaakt.

< >