De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Keramische merken

betekenis & definitie

De vroegste merken zijn zegelafdrukken of de handtekening van de maker op Romeins aardewerk en de signaturen van Griekse vaasschilders. Het Chinese porselein heeft een nien hao, een merk dat aangeeft welke keizer regeerde ten tijde van de vervaardiging.

Islamitisch aardewerk in Chinese stijl is soms gesigneerd door de maker. Het Mediciporselein uit de periode 1570-1580 was het eerste paté tendre dat van een fabrieksmerk werd voorzien. De pottenbakkers van Hispano-Moresk keramiek merkten belangrijke werkstukken. waarbij niet altijd vaststaat of de signatuur de individuele schilder of de hele pottenbakkerij aanduidt. De manufactuur van Meissen was de eerste die overging op het consequent merken van haar produkten, spoedig gevolgd door bijna alle porselein- en faiencemanufacturen. De produkten van Marieberg en Rörstrand werden gemerkt met de datum van vervaardiging. het merk van de schilder, soms ook de prijs en eveneens het merk van de fabriek en de initialen van de directeur. De pottenbakkers in Delft merkten hun produkten met fabrieksmerken: in de manufacturen van Sèvres, Wenen en Wedgwood werden naast een fabrieksmerk ook jaarletters gebruikt.

In de 17de en 18de eeuw werden dikwijls door de decorateurs en restaurateurs extra merken toegevoegd, waardoor produkten van een aantal manufacturen, zoals Sèvres, Marieberg en Rörstrand scherper kunnen worden geïdentificeerd. In de19de eeuw gebruikte men soms afzonderlijke merken voor de decoratie en het produkt met data, bijv. in Sèvres en Wenen. Daar echter geen verplichting bestond om produkten te voorzien van een merk is de kans op falsificaties een factor waarmee bij de beoordeling van stukken van waarde steeds moet worden gerekend.

< >