De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Adam style

betekenis & definitie

belangrijkste uitingsvorm van het 18de-eeuwse classicisme in Engeland, waarop vooral Robert Adam zijn stempel heeft gedrukt. De stijl ontstond uit de Engelse palladianistische architectuur (o.a.

William Kent) en uit het Franse cn Italiaanse classicisme, en werd sterk beïnvloed door archeologische vondsten in de oud-Griekse nederzettingen in Italië (Etruskische stijl) en door de Italiaanse cinquecento-ornamentiek. De meubelstijl van Robert Adam kan worden verdeeld in vier fasen: early (1762-1764), transitional (1765-1768), mature (1769-1777) en late (1778-1792).Early Adam. De vroege periode onderscheidt zich door vierkante, zware, architectonische stukken, versierd met gestoken klassieke motieven. sfinxen, urnen, akanthosbladeren c.d.; het ornament maakt niet de indruk één geheel met het meubel te vormen.

Transitional. De overgangsperiode wordt gekenmerkt doordat metaal en gips de gestoken cn geprofileerde houtdecoratie gaan vervangen. zodat de meubels lichter en sierlijker worden. Veel meubels zijn wit geschilderd, verguld of van mahoniehout gemaakt. Het ornament vormt een eenheid met het meubel: entrelacs, rolwerk, opengewerkte ornamenten, bloemguirlandes, korenaren enz. worden in lichte trant uitgevoerd. Bergmeubelen uit de overgangsperiode zijn rechthoekig en dikwijls voorzien van balusterpoten. Tegen het eind komen gekleurde medaillons in zwang.

Mature. De rijpe periode onderscheidt zich vooral door een halfronde lijn en dunne, naar onderen verjongde poten: een ander kenmerk is het gebruik van dubbele poten aan de voorkant van bergmeubelen. De decoratie is verfijnd en wijd uiteengeplaatst, verbonden met festoenen en rozetten. Over het algemeen gebruikt men pasteltinten; alleen de meubels in Etruskische stijl hebben felgekleurde panelen, dikwijls ook vierkante, naar onderen verjongde poten eindigend in een blokvorm. De stijl lijkt op early Adam, maar de vormen zijn lichter. Adam-spiegels hebben aanvankelijk een tamelijk zware lijst die gaandeweg lichter wordt; dikwijls zijn zij over de lengte verdeeld in drie stukken, deels voorzien van filigraanwerk.

Late Adam. Na 1778 worden de technieken en ontwerpen van Adam door andere meubelmakers overgenomen; de rijke opdrachten verminderen echter sterk onder de economische beperkingen ten gevolge van de Amerikaanse Vrijheidsoorlogen ook Adams vindingrijkheid is duidelijk over haar hoogtepunt heen.