Bevolkingsbeleid is overheidsbeleid dat bedoeld is om de omvang, groei, samenstelling en/of spreiding van de bevolking te beïnvloeden. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld geboortebeperking (denk aan China), hogere kinderbijslag, streng immigratiebeleid etc.
Bevolkingsbeleid dat was gebaseerd op een simplistische voorstelling van zaken heeft vaak aanleiding gegeven tot schendingen van mensenrechten. Vrouwen uit inheemse groepen in Latijns Amerika zijn tegen hun wil of zonder hun weten gesteriliseerd. In onder meer nazi-Duitsland werd eugenetica toegepast, een poging om alleen mensen van 'gewenste' rassen kinderen te laten voortbrengen. In China leidt de druk van het eenkindbeleid vaak tot regelrechte dwang om abortus te plegen, tot ver in de zwangerschap. Ook brengt dat beleid een sterke voorkeur voor jongens en infanticide op meisjes met zich mee. Dergelijke maatregelen zijn schendingen van de reproductieve rechten.
In veel westerse landen is het geboortecijfer zo laag dat de bevolking zonder immigratie zou krimpen. Daardoor dreigt een 'vergrijzing' die hoge kosten voor ouderenzorg met zich meebrengt en een tekort in de (jonge) werkende bevolking. Daarom stimuleren enkele westerse regeringen juist het krijgen van kinderen.
Thomas Malthus (1766-1834) kreeg grote bekendheid met zijn voorspelling dat de wereld ten onder zou gaan als ze de overbevolking niet tot staan zou brengen. Hij voorspelde in 1798, op grond van de toen beschikbare cijfers, dat de wereldbevolking elke 25 jaar zou verdubbelen. Was dat uitgekomen, dan zouden er nu 250 miljard mensen leven.
