Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 11-06-2015

Eugenetica

betekenis & definitie

Eugenetica is de gedachte het mensenras te veredelen, ontleend aan Britse wetenschapper Francis Galton (1822-1911), die stelde dat het verwekken van kinderen tussen hooggekwalificeerde mensen zou moeten worden aangemoedigd.

Eugenetica betekent ook wel rasverbetering. In de Tweede Wereldoorlog werd eugenetica bijvoorbeeld toegepast door de nazi's om Untermenschen (joden, zigeuners, homoseksuelen) uit te roeien.

Tussen 1907 en 1963 werden in de VS onder eugenetische wetgeving meer dan 64.000 mensen gedwongen gesteriliseerd. Een positief rapport over de resultaten van de sterilisaties in Californië (waar verreweg de meeste sterilisaties werden uitgevoerd), werd door nazi-Duitsland aangegrepen als bewijs dat een uitgebreid sterilisatieprogramma uitvoerbaar is en humaan zou zijn. Toen nazi-beleidsmakers na de Tweede Wereldoorlog in Neurenberg terechtstonden voor oorlogsmisdaden, rechtvaardigden ze hun grootschalige sterilisaties (meer dan 450 000 mensen in minder dan tien jaar) door de VS aan te wijzen als hun inspiratiebron.

Bijna alle niet-katholieke westerse naties namen tot op zekere hoogte eugenetische wetten aan, met uitzondering van onder meer Groot-Brittannië en Nederland. In Latijns-Amerika waren eugenetische wetten er vaak op gericht arme, zwarte of inheemse delen van de bevolking te steriliseren. In Zweden werden onder dwang 62.000 onderontwikkelde vrouwen uit arme (vaak niet-Zweedse) bevolkingsgroepen gesteriliseerd in een periode van veertig jaar. Soortgelijke dingen gebeurden met geestelijk gehandicapt verklaarde mensen in Canada, Australië, Noorwegen, Finland, Estland, Zwitserland en IJsland.

Nu is eugenetica in diskrediet. Tegenwoordig zijn er nog maar een paar regeringen in de wereld die openlijk een eugenetisch beleid voeren. Het is in strijd met de mensenrechten en antidiscriminatie, hoewel in China bijvoorbeeld veel selectieve abortus van meisjes plaatsvindt en in het Westen ook van kinderen met een ernstige lichamelijke of verstandelijke handicap.