Een u., zijnde de gelegenheid om van enig perceel af de openbare weg of het openbare water met vervoersmiddelen te bereiken, moet steeds aanwezig zijn. Indien het perceel zelf niet aan de openbare land- of waterweg grenst, kan de
u. verzekerd zijn: hetzij door een zakelijk recht (z. Servituut), hetzij doordat naburen gezamenlijk een uitweg voor gemeenschappelijk gebruik hebben bestemd (welke dan als buurweg in rechte beschermd wordt), hetzij door een overeenkomst tussen benabuurde eigenaren (welke overeenkomst echter bij eigendomsovergang krachteloos kan worden), hetzij eindelijk door de aanwijzing van een u. door de rechter. Deze aanwijzing kan door de belanghebbende eigenaar gevraagd worden, indien zijn perceel niet aan de openbare land- of waterweg grenst en indien het niet uit anderen hoofde u. naar de openbare land- of waterweg heeft. Deze aanwijzing kan dus niet worden gevraagd indien het perceel wel een u. heeft b.v. naar een onverharde weg of een vaarwater, doch een betere b.v. naar de verharde weg wordt verlangd. De u. moet gewezen worden ter naaster lage en minster schade, dus langs de korste route naar de naast bijzijnde openbare weg, maar zó, dat de minste schade wordt veroorzaakt: b.v. niet over tuingrond als een iets langere route via weiland is te vinden. De eigenaar van het getroffen perceel moet de u. dulden, maar hij heeft aanspraak op schadevergoeding. de u. mag alleen worden gebruikt ten
dienste van het daarbij betrokken perceel en voor zakelijke, agrarische doeleinden; touristisch verkeer b.v. zou geweerd kunnen worden. De gebruiker van de u. moet met de belangen van de ander rekening houden, dus b.v. hekken sluiten, zorgen niet buiten de aangewezen route te komen, enz. Het is duidelijk, dat de u. van elke der 4 genoemde soorten aanleiding tot geschillen kunnen geven. Wat in de oude rechtsregels b.v. niet voorzien was, is de wijziging van verkeers- en bedrijfsbehoeften. Percelen, die vroeger met verkeer te water zeer wel bediend konden worden, vragen nu om bereikbaarheid per as; en de boerenkar heeft plaats gemaakt voor de vrachtauto en de trekker, welke zwaardere eisen aan de uitweg stellen. De nabuurlijke gezindheid der meeste landbouwers doet conflicten hierover niet op de spits drijven, doch dit doet aan de aanwezigheid der belangentegenstellingen niet af. Meer en meer bestaat dan ook het streven, alle percelen van de openbare weg af rechtstreeks bereikbaar te doen zijn; ook en inzonderheid bij ruilverkavelingen is dit een vaste stelregel.
Van de u. (die dus slechts op verkeer van bepaalde achtergelegen percelen betrekking hebben) dienen te worden onderscheiden de openbare wegen, die zich op percelen kunnen bevinden, zoals b.v. voetpaden, kerkpaden e.d. Hiervan mogen allen gebruik maken binnen de grenzen, die i.h.a. voor het verkeer over die wegen zijn gesteld.