Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Sawah

betekenis & definitie

Onder s. worden verstaan de kunstmatig bevloeide rijstvelden, de moerasrijstvelden en de van regen afhankelijke s. de eerstgenoemde krijgen water toegevoerd door irrigatieleidingen, die gevoed worden met rivierwater. Het rivierwater wordt door een dam opgestuwd en van daar door een stelsel van irrigatieleidingen naar de sawahvelden gevoerd, vanwaar het door een ander stelsel weer wordt afgevoerd.

Moeras-s. zijn drassige terreinen, die door een slotenstelsel gedeeltelijk ontwaterd worden en dan voor sawahbouw geschikt zijn. D.rn.v. sluisjes kan men de afvoer van het water regelen. Dgl. s., de z.g. getij-s. treft men o.a. aan in de Z. en O. afdelingen van Borneo. Van regen afhankelijke s. zijn voor de watervoorziening uitsluitend aangewezen op het water van de regenval gedurende de groeitijd van de padi. Bevloeide s. ontvangen met het rivierwaterslib meestal een bemesting. Dit is bij de moeras-s. en de van regen afhankelijke s. niet het geval. De padi-opbrengsten van de bevloeide s. zijn dan in de regel ook groter.

Goede opbrengsten van bevloeide s. zijn ca 30 qt ha gabah, van moeras-en van regen afhankelijke s. ca 20 qt/ha gabah.

De grondbewerking der s. in Indon. is zeer verschillend. De bevloeide en van regen afhankelijke s.ploegt of patjolt men tegen het einde van de droge tijd. Daarna laat men water toe en egt de s. mooi vlak.

De moeras-s. worden met een zeisvormig werktuig, de tadjah, geschild. Het onkruid plus de dunne afgeschilde zode vergaat en zo ontstaat de modderstructuur waarin de padi wordt geplant. Bij de bevloeide en van regen afhankelijke s. plant men meestal bibit, d.w.z. jonge padiplantjes van ca 1 maand oud. maar bij de moeras-s. gebruikt men, ten gevolge van de hoge waterstand op de s.. vee! oudere en daardoor grotere bibit.

Tijdens de groei der padi wordt één of meer malen gewied. Men trekt het onkruid uit en trapt het met de voet in de modder van de s. Grote onkruidpollen legt men op de dijkjes (galengans). In de Bataklanden wordt op de bevloeide s. geen padi bibit uitgeplant, maar wordt na het eggen der s. voorgekiemde gabah uitgezaaid. Men laat dan pas water toe als de korrels met de wortels in de grond verankerd zijn. Deze methode geeft daar grote opbrengsten ; 50 qt/ ha gabah is geen uitzondering.

< >