Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Nachtvorstbestrijding

betekenis & definitie

Nachtvorst kan grote schade teweegbrengen aan verschillende gewassen en dan vooral aan voorjaarsgewassen en aan de organen van meerjarige gewassen, die kort na de winterrust uitgroeien. Zoals bekend, ontstaat nachtvorst vooral tijdens heldere nachten, als de uitstraling van warmte niet door bewolking wordt tegengehouden.

Deze uitstraling is voor een deel afhankelijk van het vochtigheidsgehalte van de lucht; is de lucht vochtig, dan kan bij het dalen van de temp. nevel optreden, waardoor de uitstraling verminderd wordt. Men heeft daarom getracht door het verwekken van nevel of rook de temperatuurdaling tegen te gaan, maar in Ned. hebben deze proefnemingen weinig succes opgeleverd. Zelfs het verwarmen van de lucht met speciale oliekacheltjes leverde weinig resultaat op, gezien de hoge brandstofkosten. Wellicht zou hiermede meer succes zijn verkregen, als de verbranding van de olie volledig had kunnen plaatsvinden. In Am. worden oliekacheltjes thans meer en meer toegepast in combinatie met windmachines, waarmede de onderste luchtlaag in de boomgaard gemengd wordt.

Met het versproeien van water is echter beter resultaat te verkrijgen. Hierbij bevriest het water op de plantendelen, waarbij de stollingswarmte vrijkomt. Er vormt zich dan een ijslaag op de bomen, waardoor bij zeer strenge nachtvorst kans op takbreuk ontstaat; men dient te sproeien tot het ijs weer smelt. I.h.a. kan met 3 mm/uur sproeien worden volstaan.

Afleiding van koude lucht door (boorn)schermen kan alleen uitkomst geven in heuvelachtige terreinen, maar niet in het vlakke land. Langs de zeekust en aan de rivieren treedt niet spoedig nachtvorst op, hetgeen aldaar een voordeel voor de tuinbouwers is. Het enige doeltreffende middel om nachtvorst te bestrijden is sproeien, dat een grote investering vereist en nog weinig is toegepast. Men kan op de volgende wijzen nog invloed uitoefenen op de nachtvorst:

(1) Schoffelen van de grond. Dit kan nachtvorstschade in de hand werken, doordat het bovenste grondlaagje te droog wordt door het verbreken der capillairen.

(2) Bedekking met droog turfstrooisel, wat hetzelfde effect geeft als onder 1. genoemd.

(3) Randbeschutting, hetgeen midden in het land nadelig is omdat het de vermenging van luchtlagen tegengaat. In de buurt van de zee kan het echter voordelen bieden.

(4) Horizontale bedekking. Dit heeft succes, doch vereist veel arbeid. Het wordt algemeen toegepast bij bakken in de groenten- en bloementeelt.

In kassen kan men door testen met gloeiende cokes te lage temp. tijdelijk weren en men beveelt ook wel aan in het voorjaar automatisch een electrische verwarming in te schakelen bij te sterke daling van de temp., b.v. in druivenkassen.