Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Eiwit-stofwisseling

betekenis & definitie

(veevoeding) Nadat het voer in de mond is bevochtigd door het speeksel, gaan er in de (leb-)maag en ook daarna allerlei fermenten op inwerken. Deze fermenten worden genoemd proteasen of proteolytische fermenten (enzymen), als ze de eiwitstoffen aantasten.

Wanneer we ons beperken tot de omzettingen in en na de (leb-)maag, dan zien we bij de eiwitten het volgende. In de maag worden de eiwitten bij de lage pH van het maagsap onder invloed van de door de maagklieren afgescheiden pepsinasen tot peptonen gehydrolyseerd. Wanneer de spijsmassa in de dunne darm is gekomen worden de splitsingsproducten van de e. opnieuw aangegrepen. Bij de hier heersende hoge pH worden de peptonen door de trypsinasen uit de alvleesklier (pancreas) afgebroken tot polypeptiden, soms zelfs voor een deel reeds tot aminozuren. De trypsinase kan deze activiteit pas ontwikkelen wanneer zij met een ferment uit het darmsap (enterokinase) een verbinding heeft gevormd.

Tenslotte worden de polypeptiden door de creptasen (enzymen, welke in de pancreas en in de darmwand worden afgescheiden) volledig tot aminozuren gehydrolyseerd.

Hiermede is pas het eerste deel van de e. volbracht. De aminozuren (alle oplosbaar in het darmmilieu) worden door de darmwand opgenomen en aan het bloed afgegeven. Met de bloedstroom worden de zuren in de verschillende weefsels gebracht, waar zij in de weefselcellen zeer snel tot een specifiek eiwit worden opgebouwd.

Vooral de lever is een plaats, waar veel eiwit uit de aminozuren wordt opgebouwd. In enkele gevallen worden ook polypeptiden door het bloed opgenomen, peptonen zijn nooit in de bloedbaan aangetoond.

Wordt veel eiwit gevoederd, dan worden de aminozuren in het lichaam afgebroken tot ureum en andere N-houdende urine-bestanddelen. Daarnaast blijven van de e. N-vrije stoffen over. Deze N-vrije rest kan normaal in de energie-huishouding worden gebruikt (dus opgeslagen als vet, verbruikt voor arbeid, warmte enz.).

< >