Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 21-01-2021

Berberis

betekenis & definitie

fam. Berberidaceae, is een groot gesl., gekenmerkt door de meestal 3-delige doornen en de 6-tallige, gele bloemen; het hout is vaak geelachtig.

Na verwonding door de doornen ontstaan soms ernstige verzweringen. Men kan het geslacht het beste groeperen in B. met afvallende en B. met blijvende bladeren. Tot de eerste groep behoort vooral B. vulgaris L., die inheems is. Zeer bekend is ook B. Thunbergii D.C. uit Japan, met gaafrandige, aan de voet sterk wigvormige bladeren, die bij B. th. atropurpurea CHEN. bruin zijn. Algemeen voorkomend is ook: B. wilsonae HEMSL., uit China, met spatelvormige bladeren. Tot de altijd groene B. behoren vooral B. stenophylla LINDI.. (B. darwinii X empetrifolia) met smalle, aan de rand omgebogen bladeren; B. buxifolia LAM. B. dulcis SWEET) uit Chili, met meestal enkelvoudige doornen en alleenstaande (soms 2 bijeen) bloemen. B. linearifolia PHIB., uit Chili met donker groene, aan de onderzijde blauwwitte bladeren en grote gele bloemen; B. verruculosa HEMSIL. et WILS. uit China, waarvan de twijgen met wratten bezet zijn; B. darwinii HOOK. uit Chili, met behaarde twijgen en hulstachtig getande bladeren; B. gagnepainii SCHN. uit China, met lancetvormige, getande bladeren; B. julianae SCHN. uit China, met dikke, breed lancetvormige, stekelig getande bladeren. Talloos vele andere soorten en bastaarden worden als sierstruik gekweekt, vooral voor de vaak opvallende rode bessen.

Voor de landb. heeft de B. een bijzondere betekenis, zij is nl. de tussenwaardplant voor de zwarte roest van de granen (Puccinia graminis) en speelt een rol bij de ontwikkeling van deze zeer schadelijke parasiet. Op de bladeren, stengels en vruchten ontstaan rood aangelopen vlekken waarop zich eerst de spermogoniën en later de aecidiën ontwikkelen. Reeds vóór de ontdekking van de betrekking tussen de roestvorm op de B. en die op de granen wist men in de praktijk, dat Berberisstruiken in de nabijheid van graanvelden een slechte invloed had op het gewas.

Door het uitroeien van de Berberis-struiken heeft men in vele landen de schade, die door de roest op de granen werd aangericht, aanzienlijk kunnen verminderen. B. vulgaris en vele verwante soorten zijn vatbaar, de Japanse B. (B. thunbergii) e.a. worden door de roest niet aangetast en kunnen dus zonder gevaar aangeplant worden.

< >