Indon.) is een areaal grond, dat een Indon. vorst ter bezoldiging of begunstiging toewijst aan beambten, hofgroten of vorstentelgen, met het recht daaruit profijt te trekken op gelijke wijze als de vorst zou kunnen doen (belastingheffing in producten, geld of arbeid). Het kwam echter ook voor, dat de vorst grond uit eigen bezit aldus uitgaf, in welk geval de apanage-houder ook de rechten van bezitter uitoefent.
A. aan vorstentelgen waren soms erfelijk; overigens zijn zij meest persoonlijk en onvervreemdbaar. Deze vorm van gronduitgifte kwam voorheen alleen in de Vorstenlanden op Java voor. Apanagegronden werden vaak, met alle daaraan verbonden rechten, verhuurd aan Eur. ondernemers. Na 1918 werd conversie in erfpachtrecht en grondhuur (z. Grondhuur-ordonnantie) doorgevoerd. In dat zelfde jaar werd het stelsel der a. opgeheven en werden de grondrechten aan de gevormde dorpen toegekend, terwijl geen diensten voor particulieren meer behoefden te worden verricht; de apanagehouders werden schadeloos gesteld. De ondernemers, die aan de conversie meewerkten konden nog 5 jaren arbeid vorderen, terwijl voor hoogstens 50 jaren het genot der gronden (in 1938 in de Vorstenlanden 61.346 ha) verzekerd bleef.
