Amsterdam Airport Schiphol is het laagst gelegen vliegveld ter wereld. Onze nationale luchthaven ligt op de bodem van het voormalige Haarlemmermeer, ruim vier meter onder zeeniveau. Vanuit een van de hoogste verkeerstorens ter wereld (101 meter) worden elk jaar meer dan 400.000 verkeers- en vrachtvliegtuigen van en naar Schiphol geloodst. Het aantal passagiers nadert de 40 miljoen per jaar. Er wordt jaarlijks zo'n 1,2 miljoen ton vracht vervoerd.
Wat nu een van de beste, grote internationale luchthavens van de wereld is, begon als een drassig knollenland nabij Schiphol. Op 19 september 1916 landde daar het eerste vliegtuigje. Het was een Farman tweedekker van de Nederlandse Luchtmacht. Vanaf die datum bestaat Schiphol als vliegveld, maar pas op 17 mei 1920 is het een burgerluchthaven. Op die dag landde een door de KLM gehuurde en omgebouwde Engelse De Havilland DH-16 bommenwerper uit Londen, met aan boord twee Engelse journalisten, een bundeltje Engelse ochtendkranten en ter gelegenheid van deze eerste vlucht een brief van de Londense Lord Mayor voor de burgemeester van Amsterdam. Vanaf het vliegveld Croydon bij Londen had het vliegtuigje er twee uur en tien minuten over gedaan.
Sindsdien zijn meer dan een half miljard passagiers vervoerd en groeide Schiphol in grootte uit tot de vierde vracht- en passagiersluchthaven van Europa. De luchthaven dankt die plaats in de top onder meer aan de geografische ligging van Nederland, de 'toegangspoort van Europa'.
Op dit moment vliegen vanaf Schiphol negentig lijndienstmaatschappijen rechtstreeks naar 224 steden in 90 landen. Op Schiphol werken meer dan 50.000 mensen.
De luchthaven is een uitstekende bestemming voor een dagje uit. Het is fascinerend om naar de vertrekkende en landende vliegtuigen te kijken. De beste plek om te 'spotten' is het Panoramaterras. Op die ereloge staat ook de vliegtuigsimulator Astrojet Andromeda. Bovendien is er een aantal beroemde 'spotterlocaties' langs de Kaagbaan en de Buitenveldertbaan. Amsterdam Airport Schiphol en de Stichting Industrieel Toerisme organiseren excursies die een kijkje achter de schermen bieden. Andere trekpleisters zijn Schiphol Plaza, het grote overdekte toegangsgebied annex winkelcentrum en luchtvaartmuseum Aviodome*.
TIP: 'Spotters' kunnen hun hart ook ophalen op de grote regionale vliegvelden in Eindhoven, Eelde, Maastricht, Rotterdam en Enschede en de militaire vliegvelden in Eindhoven, Gilze-Rijen, Leeuwarden, Soesterberg*, Enschede, Volkel, Woensdrecht, De Koog en Valkenburg.
Schiphol is de thuisbasis van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM). Heel toepasselijk is de maatschappijkleur hemelsblauw. Waarom? De KLM had immers de eerste keus. Opgericht in 1919 is het de oudste nog onder de oorspronkelijke naam bestaande luchtvaartmaatschappij ter wereld. Tot de Tweede Wereldoorlog was de KLM de grootste luchtvaartmaatschappij ter wereld.
De eerste KLM-vlucht vond plaats op 17 mei 1920, van Londen naar Amsterdam (zie: Schiphol).
Enkele maanden later kocht de KLM zijn eerste vliegtuig, de DH-9. In dat eerste jaar vervoerde de KLM 345 passagiers, 22 ton vracht en 3000 kilo post. Tegenwoordig zijn dat meer dan 25 miljoen passagiers en 1 miljoen ton vracht. Die luchtreizigers van vandaag vliegen heel wat comfortabeler dan de reizigers in de beginjaren van de luchtvaart. Het was afzien geblazen. De passagiers werden in open vliegtuigen voor veel geld door weer en wind naar Londen of Parijs gevlogen. Op de toen normale vlieghoogte van amper 300 meter kon het behoorlijk spoken. Maar de KLM deed er alles aan om de vlucht toch een beetje comfortabel te maken. De passagiers kregen een leren jas, vliegbril, oordopjes, sjaal, kotszak en als het erg koud was ook nog een warmwaterstoof. Daarmee had de passagier (in enkelvoud, want er was gemiddeld hooguit één passagier aan boord) het veel beter dan de piloot. Die moest onverwarmd in weer en wind in de open cockpit zijn weg door de lucht zien te vinden.
In oktober 1924 opende de KLM een lijndienst op Nederlands Indië. Tot 1940 was dit de langste geregelde luchtverbinding ter wereld. In 1946 was de KLM de eerste Europese luchtvaartmaatschappij die een geregelde dienst naar de Verenigde Staten begon.
De geschiedenis van Schiphol, de KLM en de Nederlandse luchtvaart (die in 1909 begint als graaf de Lambert de eerste vlucht boven het dorp Etten-Leur maakt) zijn enkele van de onderwerpen die aan bod komen in het Aviodome, het grootste luchtvaartmuseum van Nederland. Ook andere hoogtepunten vliegen voorbij. In historische diorama's zijn meer dan 25 echte vliegtuigen en helikopters te zien, waaronder een Fokker C.5-tweedekker, het enige Nederlandse militaire vliegtuig dat de Tweede Wereldoorlog overleefde en de eerste Nederlandse helikopter.
De collectie bestaat verder uit motoren, propellers, instrumenten, modellen, maquettes en uitrustingsstukken. Topstukken zijn onder andere een replica van de Flyer, waarmee de Amerikaanse fietsenmaker Orville Wright op 17 december 1903 de eerste vliegtocht maakte (een sprongetje van 35 meter), en de Spin, het eerste Nederlandse vliegtuig, gebouwd door Anthony Fokker.
Kostelijk zijn de vele details in het Aviodome. Bijvoorbeeld het verhaal over de Belg Loewenstein die in 1928 in een Fokker F7a van Amsterdam naar Londen vloog. Halverwege kreeg de zakenman hoge nood. Maar hij vergiste zich in de deur van het toilet. Hij opende per ongeluk de buitendeur en vloog prompt het vliegtuigje uit. Na die duikvlucht is nooit meer iets van Loewenstein vernomen. Maar het ongeluk was voor Fokker aanleiding voortaan al zijn verkeersvliegtuigen te voorzien van een deurvergrendeling in de vorm van een stevige stang. Die werd al spoedig de Loewensteinstang gedoopt.
In de bioscoop van Aviodome draaien doorlopend luchtvaartfilms en -video's. Het museum organiseert ook rondvluchten met bijzondere en historische heli's en vliegtuigen, waaronder de Uiver (zie: Lelystad, Fl), en de grootste heteluchtballon ter wereld (zie: Harfsen, G). Adres: Westelijke Randweg 201. Binnen enkele jaren verhuist het luchtvaartmuseum naar Vliegveld Lelystad*.
Met een beetje geluk zijn goklustige luchtreizigers al in de wolken voordat ze de lucht in gaan. Schiphol is namelijk de eerste internationale luchthaven in de wereld met een casino. Passagiers kunnen een kansje wagen aan de Amerikaanse Roulette of een van de Black Jacktafels. Er staan ook zeventig direct geld uitkerende speelautomaten. Holland Casino Schiphol Airport ligt in het douanegebied van de vertrekhal - tussen Gate E en F - en is alleen toegankelijk voor reizigers die over een instapkaart beschikken. Er worden geen kledingeisen gesteld en de entree is gratis. Elke dag open van 06.30 tot 19.30 uur. Er is ook een minicasino op de eerste etage van de Schengen Lounge.
'La Place' is de naam van het grootste brugrestaurant van Nederland. Het overspant de A4 bij Schiphol, een afstand van 85 meter.
