In Kinderdijk wemelt het van de molens. Maar Schiedam presenteert zich gewiekst als 'het andere molencentrum van Zuid-Holland van internationale allure'. Geen pakkende slogan. Maar het is wel waar. In de bakermat van de Hollandse jenever draaiden aan het einde van de 19de eeuw maar liefst 24 stellingmolens. Daarvan zijn er slechts vijf over. Maar dat zijn dan wel kanjers. De Noord is zelfs de hoogste molen van de wereld.
Het puntje van de bovenste wiek verheft zich 44,8 meter boven de grond en dat is welgeteld één decimeter meer dan de buurman: de molen De Vrijheid, tweede op de wereldranglijst. De overige drie Schiedamse molens mogen er ook zijn, want De Nieuwe Palmboom (43,5 meter), De Walvisch (43,4 meter) en De Drie Koornbloemen (42,5 meter) bezetten de plaatsen 5 tot en met 7 op de ranglijst van grootste molens.
De eerste plaats van De Noord wordt overigens wel bedreigd: er wordt over gedacht de molenromp van Princenhage bij Breda te herstellen tot complete molen. Met 47 meter wordt het dan de hoogste molen ter wereld.
De Schiedamse molens maalden vroeger het graan tot mout voor de 392 moutwijnbranderijen en jeneverdistilleerderijen in de stad. Hoe zij die geestrijke bedrijfstak draaiend hielden, is te zien in het Nederlands Malend Korenmolenmuseum, gevestigd in de molen De Nieuwe Palmboom. Het is een goedgelukte replica van de oorspronkelijke brandersmolen De Palmboom uit 1781, die in 1901 door een brand bijna geheel verloren ging. Het museum toont aan de hand van prenten, foto's en voorwerpen hoe het graan van de boer via de molenaar bij de bakkers en branders belandt. Schaalmodellen maken de techniek duidelijk. Er is ook een maquette van Schiedam anno 1850 te zien. De Nieuwe Palmboom is geregeld in bedrijf. Adres: Noordvest 34.
Schiedam heeft meer op de lever dan brandersmolens. Het van jenever doordrenkte verleden van de stad is terug te vinden in de vele branderijen en distilleerderijen met hun oude pakhuizen aan de Lange Haven. In een van de panden is het Nederlands Gedistilleerd Museum De Gekroonde Brandersketel gevestigd. Het vertelt het verhaal van korrel tot borrel. De bezoeker maakt kennis met de distillateurs, douaniers, geheelonthouder, glasblazer, kurksnijder en kroegbaas. De collectie bestaat verder uit oude etiketten, drankliederen, oude reclamefilmpjes, een grote collectie miniatuurflesjes en affiches, waaronder die beroemde hartenkreet van de Drankbestrijding: 'Ach vaderlief toe drink niet meer,' door verstokte zuipers verbasterd tot: 'Acht vaderlief, toe drink nier méér.'
De Gekroonde Brandersketel is een werkend museum. In het historische gebouw ruikt het naar roggebeslag en hangt de fris tintelende geur van alcohol, want er wordt nog steeds een uitstekende driedubbele moutwijnjenever gestookt. Het proeflokaal van het museum heeft het grootste assortiment Nederlandse jenevers, likeuren en bitters onder de kurk. Adres: Lange Haven 74-76.
Turkije is het land waarmee Nederland de langste onafgebroken diplomatieke betrekkingen onderhoudt. De eerste Nederlandse gezant in Constantinopel was Cornelis Haga (1578-1654). Hij ligt begraven in de Grote of St. Janskerk. Een gedenkplaat op zijn graf herinnert aan de Schiedammer die in 1611 naar Constantinopel vertrok, waar hij 28 jaar lang ambassadeur was en zich onder meer inzette voor godsdienstvrijheid. Door zijn toedoen kwam een Nieuwgriekse vertaling van het Nieuwe Testament tot stand.
