Op Schiermonnikoog is het altijd autoloze zondag. Want net als op Vlieland mogen alleen de eilandbewoners er autorijden. Gasten moeten hun heilige koe stallen op de parkeerplaats in het Groningse Lauwersoog, waar de boot vertrekt. Maar dat is geen gemis, want Schiermonnikoog nodigt uit om te wandelen en te fietsen. Bijvoorbeeld naar het bijzondere oorlogs- en drenkelingenkerkhof Vredenhof aan de Reddingsweg.
Er liggen drenkelingen en oorlogsslachtoffers uit beide wereldoorlogen, afkomstig uit Australië, Canada, Duitsland, Groot-Brittannië en Polen.
Het rustige eiland is 16 kilometer lang en 4 kilometer breed. Ondanks die geringe omvang is het landschap zeer gevarieerd, met wad, bos, een polder, duinen en stranden, die tot de breedste van Europa behoren. Op het eiland groeit maar liefst de helft van alle planten die in de Nederlandse flora staan vermeld.
Schiermonnikoog viel in 1989 de eer te beurt tot eerste Nationale Park van Nederland te worden gebombardeerd. In het 5400 ha grote natuurgebied liggen duinen, bos, strand, wad en kwelder. De Balg, de uiterste oostpunt, is een van de weinige gebieden in Europa waar natuurlijke duinvorming plaatsvindt. Het Bezoekerscentrum Schiermonnikoog, aan de voet van de voormalige watertoren, maakt de bezoekers wegwijs in al die verschillende landschappen met hun eigen flora en fauna. Uitleg is er ook over eb en vloed en alles was op het strand aanspoelt. Voor kinderen is er een groot konijnenhol om in te spelen. Aandacht is er verder voor de cultuurhistorie van het eiland. Adres: Torenstreek 20. Info: 0519-531641. www.waterland.net/npschierm.
De permanente tentoonstelling in het bezoekerscentrum Schiermonnikoog geeft een compleet overzicht. Adres: Torenstreek 20.
Waarschijnlijk is het Schiermonnikoogs het zeldzaamste dialect in Nederland. Slecht 75 eilanders spreken het. Toch verscheen er onlangs een boek in de taal van het eiland. In een kleine oplage.
