Waar Maas en Waal te zamen spoelt en Gorkum rijst van ver - om de dichter Hendrik Tollens (1780-1856) maar eens als poëtische wegwijzer te gebruiken - daar staat Slot Loevestein. Het is zoals een kasteel moet zijn: stoer en indrukwekkend, met imponerende torens, torenhoge muren, kantelen, schietgaten, brede slotgracht en een slotpoort die ook nu nog in aanmerking komt voor het predikaat 'inbraakveilig'. Het slot stamt uit de 14de eeuw. Toch heeft de tijd er niet stilgestaan.
Loevestein was zelfs het eerste kasteel in Nederland met een multimediale presentatie. In verschillende ruimtes krijgen de bezoeker via beeldschermen impressies van het dagelijks leven in de Middeleeuwen. Zo worden ze tijdens die Terug in de Tijd Tocht welkom geheten door Dirk Loef van Horne, die Loevestein rond 1400 als tolkasteel liet bouwen.
Een veel bekendere naam uit de geschiedenis van het slot is Hugo de Groot, die er gevangenzat. Grotius, zoals de rechtsgeleerde zijn naam verlatiniseerde, publiceerde in 1607 zijn Mare Liberum, waarin hij pleitte voor vrije handel op zee, en De iure belli ac pacis. Dit boek over het recht van oorlog en vrede wordt beschouwd als de grondslag van het internationale volkenrecht. Een conflict met prins Maurits kwam Hugo de Groot op een levenslange gevangenisstraf te staan. Maar in 1621 wist de geleerde uit Slot Loevestein te ontsnappen door zich te verstoppen in een boekenkist die naar Gorinchem werd gesjouwd.
Natuurlijk staat er een boekenkist in het slot. Van Hugo de Groot, zo wordt beweerd. Maar het valt te betwijfelen of dat juist is. Ook andere musea claimen de originele kist te bezitten waarin Hugo de Groot een enkele reis naar de vrijheid boekte. De afdeling Nederlandse Geschiedenis van het Rijksmuseum* in Amsterdam heeft waarschijnlijk de beste troeven. Hugo de Groot vluchtte immers naar koopman Daetselaar in Gorcum. Het museum kocht de kist van… inderdaad, de familie Daetselaar. Een bewijs dus zo hard als Oisterwijks eiken.
Slot Loevestein is een museum. In de bijgebouwen zijn tentoonstellingen over de geschiedenis van het slot, met bodemvondsten uit de slotgracht, schilderijen en prenten. Het slot ligt midden in een natuurgebied. Het wandelpad op de vestingwallen biedt een adembenemend uitzicht over de grote rivieren. De leukste manieren om naar Loevestein te gaan is met het veerpontje vanuit Gorinchem* (ZH) of Woudrichem (NB). De pontjes varen van april tot en met oktober. Adres: Loevestein 1, Poederoijen.
