IJmuiden is niet alleen de grootste vissershaven van Europa, de stad bezit ook de grootste visafslag van Nederland.
De Noordzeesluizen vormen het grootste zeesluizencomplex ter wereld. Het is de voordeur van het Noordzeekanaal, de toegangspoort tot de haven van Amsterdam, in grootte de vijfde haven van Europa en vijftiende op de wereldlijst. De waterweg werd in 1876 in gebruik genomen en behoort tot de breedste kanalen ter wereld. Met een breedte aan de bodem van 170 meter en 320 meter van oever tot oever is het zelfs breder dan bijvoorbeeld het Suez- en het Panamakanaal.
Het sluizencomplex omvat vier schutsluizen: de Noordersluis (1929), Kleine- en Zuidersluis (beide uit 1876), Middensluis (1896) en een spuisluis met gemaal (capaciteit 700 kubieke meter water per seconde; dat is iedere 10 seconden een zwembad vol). Daarmee is het Noordzeekanaal de grootste afvoerkraan in Europa.
Lange tijd was de Noordersluis (400x50x15 meter) de grootste sluis ter wereld, maar die ereplaats is overgenomen door Antwerpen. Jaarlijks passeren meer dan 45.000 schepen de sluizen bij IJmuiden. Om ervoor te zorgen dat de sluizen er weer vijftig jaar tegen kunnen, startte in 1986 een ingrijpende renovatie die bijna vijftien jaar in beslag zou nemen. Het Infocentrum Noordzeekanaal in Zicht vertelt er alles over aan de hand van een multimediale expositie. Ook andere aspecten komen in acht thema's aan bod. Adres: Noordersluisweg 20 (pal naast de Noordersluis). Toegang gratis.
Voor de kust ligt het Forteiland IJmuiden. Het is een onderdeel van de Stelling van Amsterdam*. Op het ruige forteiland staan naast honderd manschappenverblijven en munitiekamers onder andere een voor Nederland unieke massiefijzeren pantsergalerij uit 1988. Het ruige forteiland is te bezoeken onder leiding van een gids. Informatie bij de VVV.
