De vuurtoren van Hollum is oogverblindend. Met een lichtsterkte van 4,5 miljoen Kaars (2000 Watt) is het een van de krachtigste vuurtorens ter wereld. De lichtbundel reikt 30 kilometer ver. Het rood-wit geschilderde gietijzeren gevaarte aan de Oranjeweg dateert uit 1880 en is 59 meter hoog. Wie voldoende conditie heeft, kan 's zomers de 236 treden beklimmen. Die inspanning wordt beloond met een schitterend uitzicht over het eiland en de Waddenzee.
Een monument herinnert aan de ramp met De Valk in 1799. Het schip verging met man en muis voor de kust van Ameland. De 450 opvarenden vonden een graf in de golven. Onder de doden waren veel Engelse soldaten. Het is waarschijnlijk de grootste scheepsramp voor de Nederlandse kust.
Ameland is de enige plek waar de reddingboot nog steeds door paarden naar zee wordt getrokken. Dat gebeurt nog zo'n acht tot tien keer per jaar. In 1979 ging dat faliekant mis. Bij het uitzetten van de reddingboot Abraham Fock verdronken acht paarden. De herinnering aan die zwarte dag wordt levend gehouden in het Reddingmuseum Abraham Fock in Hollum. Het doet ook verslag van de talloze succesvolle reddingsacties die zijn verricht door de wakkere redders van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Adres: Oranjeweg 18, Hollum. Zie voor meer informatie over de KNRM: Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers, Den Helder*.
In Hagars Vikingrestaurant gaat het heel wat vreedzamer toe, dan in de tijd van de Noormannen, die in de 9e, 10e en 11e eeuw grote delen van Europa terroriseerden. Maar in het enige Vikingrestaurant in Nederland hangt wel de sfeer uit die roerige tijden. De inrichting is stoer. Lemen wanden, zand op de vloer, een zwaard dat door de gevel steekt, kaarsen en fakkels als verlichting. Het personeel bedient in bijpassende kleding. Leuk zijn de details: een vikinghelm met de twee bekende hoorns die dienst doe als warm- en koud waterkraan. Natuurlijk is ook de menukaart in stijl. Wat te denken van bijvoorbeeld Høllummer Geutekøse (geitenkaas), Senapsoppa (mosterdsoep) en Hagars Smeull (spareribs). Dat alles rijkelijk overgoten met wijn uit vaten en natuurlijk met Akvavit, de godendrank uit het spirituele Walhalla, met de smaak van kummel en de stuwkracht van kerosine. Adres: Westerlaan 7-9, Hollum.
TIP: Het Natuurcentrum Ameland geeft een beeld van de rijke flora en fauna op het Waddeneiland. Van de 1300 plantensoorten die Nederland telt, komen er 500 op Ameland voor. Er is ook een zeeaquarium. Een replica van een blauwe vinvis, op ware grootte, fungeert als unieke expositieruimte. Adres: Strandweg 38, Nes.
Die blauwe vinvis herinnert eraan dat veel Amelanders vroeger de kost verdienden met de walvisvangst. Rond 1770 telde het eiland ruim 128 schippers en commandeurs ter walvisvaart. In 1777 kwam abrupt een einde aan de periode van welvaart, toen honderden Amelander walvisvaarders de dood vonden tussen kruiend ijs op de Noordpool.
In het Cultuur-Historisch Museum Sorgdrager is een 18de-eeuwse walvisvaarderswoning te zien. Adres: Herenweg 1, Hollum.
In de Nederlands-hervormde kerk in Ballum predikt de dominee het evangelie vanaf een van de oudste kansels van Nederland. De bijzondere preekstoel uit 1604 is een meesterstukje van Claes Jelles en afkomstig uit de in 1832 afgebroken kapel van de invloedrijke familie Cammingha. De vier eeuwen oude grafkelder van Wijtzo van Cammingha op het kerkhof in Ballum is getooid met een drie meter hoge ridderfiguur.
Bij Ballum schept het spel van wind, water en zand een fenomeen dat uniek is voor de Nederlandse duinenkust. De kuststrook is er omgetoverd in een binnenmeer, een stelsel van geulen en zandbanken, met daarlangs een smalle strook strand in de vorm van een haak die voortdurend in oostelijke richting opschuift. De verplaatsing van de enorme hoeveelheden zand gebeurt met een snelheid van 400 meter per jaar. In de 'haak' zit momenteel 17 miljoen kubieke meter zand. Uiteindelijk zal de zandbank aan het land vastgroeien en wordt het binnenmeer opgevuld.
