Querido, Emanuel - Emanuel Querido (1871-1943), een oudere broer van Israël Querido, was een markante persoonlijkheid en een typisch Amsterdamse uitgever. Hij had al vroeg belangstelling voor het schrijven; in zijn jeugd schreef hij reeds stukjes in een Amsterdams buurtblad, voornamelijk over sport. Maar hij schreef ook in de Jonge Gids, waarvan Herman Heijermans redacteur was. "Maan", zoals hij doorgaans werd genoemd, begon toen hij 28 jaar was een boekwinkeltje aan de Binnen Amstel 12, waar hij trouwde met zijn buurmeisje Janne Kozijn. In 1902 maakte hij een prospectus, waarin hij aankondigde een serie portretten uit te geven van "Moderne auteurs", onder wie Kloos, Van Deyssel, Van Eeden en Emants. De bedoeling was goed, maar er was te weinig belangstelling voor, dus gingen die uitgaven niet door.
Drie jaar later verscheen het eerste Querido-boek: "Ethiek van Liefde en Huwelijk" door de Zweedse Ellen Key, gevolgd door "Eerlijke antwoorden op kindervragen". Hoewel deze uitgaven veel aandacht trokken, was het voor een uitgever toen een moeilijke tijd. Querido moest in 1913 tot liquidatie overgaan, maar hij kon gelukkig direct terecht bij de boekhandel van de pas opgerichte Bijenkorf. Daar kwam hij in contact met A.B. Holkema en S. Warendorf, die Querido financieel steunden, waardoor hij in staat was, een eigen uitgeverij te beginnen. Met A. van Nahuys die ook bij de Bijenkorf werkte, ging Querido mee en op Keizersgracht 333 betrokken zij een kamer.
Het succes voor Querido kwam in 1918, toen hij het boek "Vuur" van Barbusse, een anti-oorlogsroman, uitgaf, gevolgd door "De Hel" van dezelfde auteur. Dit boek werd in beslag genomen, maar door een fout van de justitie mocht het weer verschijnen, hetgeen een enorme reclame betekende. Bij de uitgaven van Querido werd vooral aandacht besteed aan de typografie, nu nog een van de kenmerken van deze uitgeverij. Het Queridofonds werd beheerst door de Salamanderreeks (een idee van Querido zelf) en later door de Griffioenen. Het kinderboekenfonds was ook een belangrijke tak van Querido, waarin invloedrijke auteurs (An- nie M.G.Schmidt en Guus Kuyer) een plaats vonden. Querido zelf heeft de bloei van zijn uitgeverij slechts ten dele meegemaakt, want hij stierf op 23 juli 1943 in het concentratiekamp Sobibor. Zijn opvolgers richtten een mooi monument voor hem op door wat hij begon uit te bouwen tot een groot, invloedrijk uitgevershuis, dat samenwerkt met de Arbeiderspers, Singel 262.
LIT. Theodoor Holman, Van boekwinkeltje tot groot uitgever, Het Parool 9 mei 1986.
