Nieuwe Brug - De Nieuwe Brug over het Damrak, de enige oude Damrakbrug die nu nog bestaat, dateert uit de 14de eeuw. Het was eerst een houten brug, die in 1561 door een stenen vervangen werd. De kooplieden hadden hier, zo goed als vóór 1566 in de Warmoesstraat, hun plaats van samenkomst, tot zij eindelijk in de Beurs* van Hendrick de Keyser* aan het Rokin een onderkomen kregen. Hier bij de Nieuwe Brug heeft ook het "Paalhuis" gestaan, waar het haven- of paalgeld door de schippers betaald werd en dat ook voor de brievenpost dienst deed. Het moet een mooi gebouwtje geweest zijn, dat vele malen in prent is vastgelegd.
Ook nog op een andere manier heeft men getracht, door een imitatie min of meer in het stationsgebouwtje van de N.Z.H.-tram, de herinnering eraan levend te houden (zie: Noord-Zuid-Hollands koffiehuis). Aan de zuidzijde van de brug werd vanouds de "schippersbeurs" gehouden. Aan de andere kant, bij de Kampersteiger, werd in 1618 het "Zeerecht"* gebouwd, een statig gebouw, waar de douane voor de scheepvaart was gezeteld en de Commissarissen voor de Zeezaken rechtspraak hielden, tot zij in 1655 naar het nieuwe Stadhuis overgingen. Het gebouw van het "Zeerecht" is, nadat het eerst nog als soldatenwachthuis en Stadswaterkantoor* had dienst gedaan, in 1878 gesloopt. Op de Nieuwe Brug heeft op 15 nov. 1813 de zeeman Barend Ponsteyn de Oranjevlag geplant als teken van de bevrijding van het Franse juk. In 1876 deed de Nieuwe Brug opnieuw van zich spreken, toen zij als eerste ijzeren draaibrug in het Bruggenboek werd bijgeschreven. De Nieuwe Brug werd in 1956 een vaste brug en werd toen aanzienlijk verbreed (van 5,18 m tot 17 m). In 1968 kwam er voor de Nieuwe Brug nog een nieuwere brug; het was de vaste brug over het Open Havenfront in de Prins Hendrikkade.
LIT. J.H. Kruizinga, Amsterdam, stad der duizend bruggen, 1973, 19.
