Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis - Het Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis, het wit houten paviljoen aan het Open Havenfront tegenover het Centraal Station. De geschiedenis van dit veelbesproken en vaak beschreven café-restaurant begon in 1888, toen de Noord Hollandsche Tramweg Maatschappij (N.H.T.) werd opgericht. Deze maatschappij onderhield de verbinding tussen Amsterdam en Edam. Bij de Meeuwenlaan stond tot 1956 een stationnetje. Vandaar kon men van de tram per boot naar de stad.
Het eindpunt lag bij het Damrak op de hoek van de Oudebrugsteeg. In 1889 werd dit eindpunt vanwege de opening van het Centraal Station verlegd naar de oostzijde van dit station. Er was een houten wachtgebouwtje, ontworpen door H.P. Berlage* en T. Sanders*, dat verdween in 1911. Architect ir J.H.W. Leliman (1878-1921) bouwde, naar voorbeeld van het Paalhuis* dat tot 1681 op de Nieuwe Brug stond, het Noord- Zuid-Hollands Koffiehuis. Het werd in 1930 verbouwd en uitgebreid; het oorspronkelijke houten perron werd terras. Door de aanleg van het eindstation van de metro moest het N.Z.H. Koffiehuis in 1972 worden gesloopt.
Alle onderdelen werden genummerd en opgeslagen. Bij monde van wethouder Lammers* werd beloofd dat dit opmerkelijke gebouw weer op dezelfde plaats zou worden opgebouwd. Toen dit niet spoedig gebeurde en er zelfs gesproken werd over het niet wederopbouwen, ontstond er een pennestrijd, het regende ingezonden stukken in de kranten en er werden suggesties gedaan om de herbouw op andere plaatsen te laten geschieden (Oosterdokskade, Amstel, Oudeschans, Gaasperplas, Uithoorn). Het gemeentebestuur ging daar echter niet op in. In 1979 werd in een loods op de Westerdoksdijk begonnen met de herbouw. Het restauratiebedrijf J. Kneppers, onder leiding van het architectenbureau C. Prins, zette daar het N.Z.H. Koffiehuis weer in elkaar, waarbij tal van onderdelen vernieuwd moesten worden. Op 4 febr. 1980 heide wethouder Schaefer* de eerste paal voor de herbouw en voor Pasen 1981 kon het eerste deel van het gebouw voor het publiek worden opengesteld.
Dit gedeelte werd gehuurd door de V.V.V., waarvan de informatiekiosk moest verdwijnen ter wille van de nieuwe indeling van het Stationsplein. De officiële openstelling van het restaurant geschiedde op 28 okt. 1981 door burgemeester Polak*. In de ramen zijn de wapens van A. en Noord-Holland afgebeeld en op het dak staat een 15 kilo wegende windwijzer in de vorm van een 17de-eeuws koopvaardijschip. Deze windwijzer werd ontworpen door de architecten A.J. Wienholds en A. Sluijter. De twee leeuwen die de voorgevel sieren werden geschonken door de pachter van het gebouw. In 1983 kwam het water van het Open Havenfront terug.
LIT. H.J.F. de Roy van Zuydewijn, Het Noord-Zuidhollands Koffiehuis, O.A. 1971, 346; J.L.J. Meiners, Het Centraal Station en omgeving, O.A. 1980, 235.
