Koestraat - De Koestraat, straatje tussen O.Z. Achterburgwal en Kloveniersburgwal. Er is een tijd geweest dat dit een deftige buurt was, waar vooraanstaande A'dammers woonden en waar een Latijnse School* was. De naam is ontleend aan de vroegere koestal van het Bethaniënklooster*, waarlangs deze straat als pad voerde. In het begin van de 17de eeuw werden hier belangrijke herenhuizen gebouwd.
Een daarvan, het Wijnkopersgildehuis* op nr. 10, is nog een van de fraaiste kleine musea van A. Een beroemd A'dammer, Jan van der Heyden*, had in deze straat in 1681 zijn woning en fabriek gebouwd. Hij woonde en werkte er tot zijn dood in 1712. De werkplaats, waar hij zijn nieuwe straatverlichting en zijn wereldvermaarde slangbrandspuiten uitvond, was een juweeltje van bouwkunst, prachtig versierd met motieven die ontleend waren aan de brandweer en de straatverlichting. In 1867 heeft de gemeente het huis gekocht, gesloopt en er een schoolgebouw voor in de plaats gezet. Een gevelsteen herinnert aan Jan van der Heyden. Een ander groot man die in de Koestraat woonde, was admiraal Abraham van der Hulst.
Hij stierf hier in 1666 en werd begraven in de Oude Kerk*. Ook Jan Pietersz. Sweelinck*, de grote musicus, woonde hier in de tijd dat hij organist van de Oude Kerk was. Er zijn nog enkele aardige gevelfragmenten, gevelstenen e.d. te zien in de Koestraat. Zo staan er drie gevels die in hun deurkalf de namen en zinnebeelden van Geloof, Liefde en Hoop dragen. Enige oude huizen echter zijn in de hongerwinter 1944/1945 gesloopt door de van normale brandstof verstoken bevolking.
LIT. Ir R. Meischke, Enige merkwaardige gebouwen in de Koestraat, J.A. 1961, 140; S. van Wijnen, Het Wijnkopersgildehuis, O.A. 1962, 22; dr D.A. Wittop Koning, Het Nederlands Historisch Medisch Pharmaceutisch Museum, O.A. 1962, 24.
