noemt men in de muziek een muzikaal gegeven met een zo karakteristieke melodische, rhythmische en soms ook harmonische physionomie, dat het ten grondslag gelegd kan worden aan een grote compositie. Vooral bij sonates, symphonieën, fuga’s, variatiewerken spreekt men van thema.
Uiteraard moet het thema voor elk van deze vormen aan verschillende eisen voldoen: een goed thema voor een variatiewerk is daarom nog niet geschikt als fugathema.