is de naam van een linguistische theorie, door de Russische taalgeleerde N. J.
Marr opgesteld, om met behulp van een nieuwe op historisch-materialistische grondslagen berustende methode, de vraagstukken van taalwetenschap en voorgeschiedenis tot oplossing te brengen. Uitgangspunt zijn de zgn. Japhetietische talen, waartoe behalve de Kaukasustalen, ook talrijke andere vóór-Indogermaanse talen van Europa en Voor-Azië worden gerekend. Regels voor taalverwantschap op grond van een zeer soepele formulering van klankencorrespondenties worden opgesteld om de verwantschap dezer talen te bewijzen. Bovendien wordt de poging gedaan het woordenmateriaal van deze talen en van de Indogermaanse talen uit een viertal oerwoorden af te leiden, die een aanduiding zouden zijn geweest van de vier oerstammen der mensheid en die hun totemdieren en goden, elementen enz. zouden hebben aangeduid. De taalwetenschap heeft van dit onderzoek echter nog weinig nut gehad.Lit.: F. Braun en N. Marr, Japhetitische Studiën (2 dln, 1922-1923); N. Marr, Jafetitsjeskaja teorija (Bakoe 1928); J. Mesjtsjaninow, Wwedenije w jafelidologijoe (1929); W. K. Matthews,The Japetic Theory,in: The Slavonic Review,XXVII (1948-49).
