(eig. servus a manu: een slaaf die met de hand werkt) was in het oude Rome de naam van een geletterden slaaf, wiens taak het was te schrijven, wat een ander dicteerde, of af te schrijven, wat een ander had geschreven.
Tegenwoordig wordt met die naam een ontwikkelde bediende of helper in natuur- en scheikundige laboratoria, bibliotheken enz. aangeduid.
