Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Victor

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij een viertal Pausen, te weten: Victor I; deze, geboortig uit Afrika, had den Heiligen Stoel in bezit van 193 tot 203; hij nam deel aan den strijd over het Paaschfeest, deed het hoofd der Monarchianen in den ban, stierf den marteldood en werd heilig verklaard; zijn gedenkdag valt op den 28sten Julij.

— Victor II, te voren bisschop Gebhard von Eichstätt, een bloedverwant en vriend van keizer Hendrik III. Hij werd in 1055 opvolger van Leo IX, zocht het verkoopen van kerkelijke waardigheden en van kerkelijke goederen, alsmede het losbandig leven der geestelijken te beletten, en overleed te Florence in 1057.

— Victor III, te voren Desiderius, een zoon van den prins van Beneventum en geboren in 1027, werd in 1056 abt van Monte Casino, in 1059 cardinaal-presbyter en in 1086 paus. Hij streed voorspoedig tegen de Saracenen in Afrika en overleed in September 1087 in laatstgenoemd klooster.

— Victor IV, te voren Octavianus en sedert 1138 cardinaal, werd in 1159 door een gedeelte der cardinalen tegenover Alexander III tot paus gekozen, door keizer Frederik I erkend en in bescherming genomen, en overleed te Lucea in 1164.

Onder den naam van Victor vermelden wij voorts eenige hertogen van Savoye en koningen van Sardinië, alsmede één koning van Italië. Zij zijn:

Victor Amadeus I, hertog van Savoye. Deze, een zoon van Karel Emanuël en geboren den 8sten Mei 1587, werd opgevoed aan het Spaansche Hof, verving in 1630 zijn vader op den troon, en overleed den 7den October 1637.

— Victor Amadeus II, geboren den 14den Mei 1666. Deze werd den 12den Junij 1675 opvolger van zijn vader (Karel Emanuël II) onder voogdijschap zijner moeder, doch aanvaardde reeds in 1680 zelf de teugels van het bewind. Door zijn huwelijk met eene nicht van Lodewijk XIV van Frankrijk werd hij van dezen eenigermate afhankelijk, maar wist zich door eene behendige politiek allengs aan diens gezag te onttrekken.

Gedurende den oorlog tegen Frankrijk in 1688—1697 bevond hij zich van 1690— 1696 aan de zijde der vijanden van dat Koningrijk. Bij het uitbarsten van den Spaanschen Successie-oorlog sloot hij een verbond met Frankrijk, terwijl hij zijne dochter ten huwelijk gaf aan Philips V van Spanje, maar onderhandelde tegelijker tijd met Oostenrijk, zoodat hij op nieuw in een oorlog met Frankrijk gewikkeld en zijn land bijna geheel door de Franschen overweldigd werd.

Hoewel later voorspoedig strijdend, was hij de eerste, die met Frankrijk den Vrede van Utrecht sloot, waardoor hij het eiland Sicilië als koningrijk verkreeg, hetwelk hij echter in 1720 tegen Sardinië moest verwisselen. Hij zorgde met loffelijken ijver voor de verbetering van den toestand zijner Staten, hervormde de académie te Turijn en deed een nieuw wetboek (Codex Victorianus) zamenstellen, maar verdrukte bij herhaling de Waldenzen.

In September 1730 deed hij afstand van het bewind ter gunste van zijn zoon Emanuël en begaf zich naar Chambéry, maar keerde reeds in October 1731 terug naar Turijn, om er den schepter weder in handen te nemen. Zijn zoon deed hem echter naar het kasteel Rivoli brengen, waar hij den 30sten October 1732 overleed.

— Victor Amadeus III, een zoon van Karel Emanuël III en geboren te Turijn den 26sten Junij 1726. Hij aanvaardde de regéring in 1773, was een der heftigste tegenstanders van de Fransche Revolutie, ontving met gastvrijheid de emigranten en voegde zich bij de eerste coalitie, maar werd in 1795 en 1796 overwonnen en moest bij den Vrede van 15 Mei 1796 eene aanzienlijke geldsom betalen en een gedeelte van zijn land afstaan. Hij was gehuwd met Maria Antoinette, eene dochter van Philips V, koning van Spanje, en overleed den 16den October 1796.

— Victor Emanuël I, tweede zoon van koning Victor Amadeus III en geboren den 24sten Julij 1759. Hij voerde den titel van hertog van Aosta, legde zich toe op de krijgswetenschap en trad in 1789 in het huwelijk met prinses Therese, eene dochter van den aartshertog Ferdinand. Hij verklaarde zich met kracht tegen de Fransche Omwenteling, plaatste zich na de oorlogsverklaring van 1792 aan het hoofd der Piëmontézen, deed de Franschen bij Gilette in het graafschap Nizza afdeinzen en rukte voorwaarts tot aan de Var, doch moest daarop naar de Alpenpassen terugtrekken. Toen het Hof van Turijn in 1796 onderhandelingen aanknoopte met Bonaparte, trok hjj naar het zuiden van Italië.

Door den afstand van zijn ouderen broeder Karel Emanuël II (4 Junij 1802) werd hij koning van het overig gedeelte der monarchie, van het eiland Sardinië. Bij den Vrede van Parijs (30 Mei 1814) verkreeg hij Piémont, Nizza en half Savoye, en bij het Tractaat van Parijs (20 November 1815) het overig gedeelte van Savoye, waarna het Congrès te Weenen Genua aan zijne monarchie toevoegde.

De reactionaire staatkunde van Victor Emanuël deed eindelijk den 10den Maart 1821 de omwenteling uitbarsten. Daar de Koning niet te bewegen was, de ontworpene constitutie te bezweren, legde hij den 23sten Maart 1821 de kroon neder ten behoeve van zijn broeder Karel Felix, en overleed te Moncalieri den 10den Januarij 1824.

Victor Emanuël II, koning van Italië en een zoon van Karel Albert, koning van Sardinië. Geboren den 14den Maart 1820, streed hij aan de zijde zijns vaders tegen Oostenrijk, werd bij Goito door een kogel in de dij gewond en aanvaardde, nadat zijn vader na de nederlaag bij Novara de kroon had nedergelegd, onder hagchelijke omstandigheden het bewind van Sardinië. Hij sloot vrede met Oostenrijk en poogde, bijgestaan door uitstekende ministers, zooals d'Azeglio en Cavour, de wonden te heelen, die door den oorlog aan het land waren toegebragt.

Tevens bragt hij eene reeks van belangrijke hervormingen tot stand, en terwijl geheel Italië geteisterd werd door uitzonderingswetten , zamenzweringen en revolutionaire bewegingen, bloeide alleen in Sardinië een opgewekt constitutioneel leven op de grondslagen van vrijheid en orde, zoodat Victor Emanuël eerlang de algemeene sympathie der Italianen verwierf. Door het verdrag van 10 April 1855 voegde hij zich ter gelegenheid van den Krim-oorlog bij de Westersche Mogendheden, bezocht daarna de Hoven te Parijs en te Londen en vereenigde door de huwelijksverbindtenis van zijne dochter Clotilde met prins Napoleon de familiebelangen der vorstelijke Huizen van Savoye en Frankrijk.

Hij verzekerde zich hierdoor van den gewapenden bijstand van Frankrijk en van de onzijdigheid van Engeland in den oorlog tegen Oostenrijk in 1859, waarin hij blijken gaf van ongemeene dapperheid. Zijn eigen land bragt hij ten offer aan de eenheid van Italië en schroomde niet, gedurende de bewegingen ter gunste dier eenheid in 1860—1861, die door de anexatie van Midden- en Beneden-Italië achtervolgd werden, zich in de oogen der monarchen van Europa als een bondgenoot der revolutie en in die van vele ongeduldige landgenooten als een voorstander der reactie te vertoonen, terwijl bij zijn pligt als constitutioneel koning met naauwgezetheid betrachtte.

Den 17den Maart 1861 aanvaardde hij den titel van Koning van Italië. Door den oorlog van 1866 verkreeg hij Venetië, waar hij den 7den November zijn intogt hield. In 1870 gevoelde hij zich door erkentelijkheid gedrongen , Napoleon hulp te verleenen tegen Duitschland, maar onderwierp zich aan de tegenovergestelde zienswijze van zijne ministers. Ook besloot hij enkel op aandringen van zijne ministers tot het bezetten van het overig gedeelte van den Kerkelijken Staat en van Rome, terwijl hij, schoon met den banvloek beladen, persoonlijk steeds vriendschappelijke betrekkingen onderhield met Pius IX.

Om zijn land tegen de beroeringen der Ultramontaansche partij te beveiligen, voegde hij zich bij het Drie-Keizers-Verbond en ondernam in September 1873 tot dat einde eene reis naar de Hoven der Keizers van Oostenrijk en van Duitschland, die op hunne beurt in 1874 hem bezochten te Venetië en te Milaan. Na eene kortstondige ongesteldheid overleed hij plotselijk te Rome op den 9den Januarij 1878, en zijn stoffelijk overschot werd den 17den van die maand bijgezet in het Pantheon. Hij was sedert 12 April 1842 gehuwd met Adelheid, eene dochter van aartshertog Rainer van Oostenrijk. Zij overleed den 20sten Januarij 1855. Uit dit huwelijk werden geboren: Clotilde, sedert 1859 gemalin van prins Jerôme Napoleon, — Humbert, geboren den 14den Maart 1844 en na den dood zijns vaders tot koning van Italië gekroond, — Amadeus, hertog van Aosta, geboren den 30sten Mei 1846 en korten tijd koning van Spanje (zie aldaar), — Eugenio, hertog van Montferrat, geboren den 11den Junij 1846 en overleden in Januarij 1864, — en Maria Pia, geboren den 16den October 1847 en sedert 6 October 1862 gehuwd met Lodewijk, koning van Portugal.

Ten tweeden male huwde Victor Emanuël met Rosine, gravin van Milaflore, wier zonen hem veel verdriet veroorzaakten. Hij had eene gedrongene, krachtige gestalte en een groot hoofd met een gelaat vol uitdrukking, met een grooten snorbaard versierd. Hij was eenvoudig in zijne gewoonten, opregt van karakter, bescheiden en minzaam en tevens schrander en aangenaam in den omgang. Eene voortreffelijke levensgeschiedenis van dien Vorst is geschreven door Vittorio Bersezio onder den titel „II regno di Vittorio Emanuele II (1878)”.