Tsjernigow, een gouvernement van Klein-Rusland, heeft eene oppervlakte van 951,58 □ geogr. mijl en is in 15 districten verdeeld. De aanzienlijkste rivier is er de Dnjepr, doch deze stroomt slechts langs zijne westelijke grenzen. Voorts heeft men er hare bevaarbare zijrivier de Desna, alsmede de Sosha en de Troebesj, benevens een aantal kleine rivieren en weinig beteekenende meren. De grond is er in het algemeen vlak, terwijl zich langs de rivieroevers heuvelreeksen uitstrekken.
In het noordelijk gedeelte heeft men veel bosch, en in het district Gloechow verkrijgt men eene voortreffelijke soort van porseleinaarde. De regter oever van de Desna bestaat uit krijtlagen, waarin zich zand-aders met kiezel en muschelkalk bevinden. Het klimaat is er gematigd en gezond. In vele districten is er de bodem zeer geschikt voor den landbouw, en deze levert er: hennep-olie, mangelwortels, vlas, rogge, haver, boekweit, gerst, meloenen, tabak enz. Minder bloeijend is er de veeteelt. In 1870 telde de bevolking er 1659600 zielen, meestal Klein-Russen, —voorts Groot-Russen, Duitschers, Israëlieten en Grieken.
De bosschen geven er veel timmer- en brandhout en doen er de kolenbranderij en de teerbereiding bloeijen. Voorts vervaardigt men er zeildoek en linnen, en men bereidt er voorts beetwortelsuiker en brandewijn. Ook leder, olie, borstels en waskaarsen behooren er tot de voortbrengselen. De handel is er levendig, en het vervoer geschiedt er meerendeels langs de spoorwegen, die bij het vlek Bachmatsj elkander kruisen. — De evenzoo genoemde hoofdstad ligt aan de Desna, is de zetel van den aartsbisschop van Tsjernigow en Njeshin, heeft eene hoofdkerk uit de 11de eeuw, 17 andere kerken, 4 kloosters, een aartsbisschoppelijk paleis, een gymnasium, eene kweekschool voor onderwijzers, een gymnasium voor meisjes en andere inrigtingen van onderwijs, eene gouvernementsbibliotheek en ruim 16000 inwoners. Deze stad wordt reeds vermeld in 907; zij was geruimen tijd de hoofdstad van een vorstendom, werd in 1239 door Batoe, khan der Mongolen, veroverd, behoorde in de 14de eeuw tot Lithauen, later tot Polen, maar werd in 1648 toegevoegd aan het Russische rijk.
