Troyes, de hoofdstad van het Fransche departement Aube, te voren de hoofdstad van Champagne, aan de alhier in onderscheidene armen verdeelde Seine, aan het Opper-SeineKanaal en aan den Oosterspoorweg (met zijtakken naar Chaumont en Chatillon), was in vroeger dagen eene vesting, maar is thans door fraaije wandelparken, ooft- en wijngaarden omgeven, doch zelve onregelmatig gebouwd. Vóór de Groote Omwenteling vond men er 22 parochiekerken, en van deze onderscheiden zich thans nog de hoofdkerk van St. Pierre, in spitsboogstijl opgetrokken en met een prachtig portaal versierd, alsmede de kerken van St. Urbain, Madelaine en St. Remy. Van de overige merkwaardige gebouwen vermelden wij: het raadhuis, het hospitaal, den schouwburg en de markthal. Deze stad is de zetel van een bisschop, van een prefect, van het departementsbestuur en van een paar regtbanken. Men heeft er een lycéum, eene school voor teeken- en schoone bouwkunst, eene voor handel en nijverheid, een cursus voor toegepaste scheikunde, normaalscholen voor onderwijzers en onderwijzeressen, eene openbare boekerij met 110000 deelen en ongeveer 5000 handschriften, een muséum, een kabinet voor natuurlijke historie en oudheden, onderscheidene geleerde en andere genootschappen, vele wol- en katoenspinnerijen, talrijke fabrieken van katoenen, wollen en linnen stoffen, handschoenen- en bloemenmakerijen, brandewijnstokerijen, bierbrouwerijen, fabrieken van cervelaatworst, een levendigen handel en omstreeks 42000 inwoners. — Deze stad is de geboorteplaats van paus Urbanus IV. Weleer was zij de hoofdstad der Celtische Tricassers en droeg den naam van Noviomagus Tricassinorum.
Zij verkreeg van Augustus den naam van Augustobona en aanvaardde in de 5de eeuw dien van Trecae. In 889 werd zij door de Noormannen verwoest, maar in 950 herrees zij uit hare asch, kwam in 1019 in het bezit der graven van Champagne en in 1339 in dat der Fransche Kroon. In 1111 werd er een concilie gehouden, waarop men de edicten van Gregorius omtrent de investituur vernieuwde. In 1416 werd Troyes door hertog Jan van Bourgondië verwoest, en den 21sten Mei 1420 sloot men er den vrede tusschen Frankrijk en Engeland, waarbij Hendrik V, koning van Engeland, met de hand van Catharina, de dochter van Karel VI, koning van Frankrijk, aanspraak erlangde op den Franschen troon na het overlijden van zijn schoonvader en vóór dien tijd reeds op het regentschap. In 1429 werd de stad door Karel VII heroverd.
