Pombal (Dom Sebastiao José de Carvalho e Mello, graaf van Oeyras, markies van), een Portugeesch staatsman, geboren den 13den Mei 1699 op het kasteel Soure bij Coïmbra, studeerde aldaar in de regten, nam daarop dienst bij de Koninklijke lijfwacht en werd wegens verdachte handelingen uit Lissabon verbannen, maar in 1739 aan het Hof aldaar teruggeroepen. Hierop was hij gezant te Londen, in 1745 te Weenen, waar hij als bemiddelaar optrad tusschen keizerin Maria Theresia en paus Benedictus XIV, en sloot zich vervolgens aan bij de Jezuïeten, waarna koning Jozef I hem in 1750 tot minister van Buitenlandsche Zaken benoemde. In die betrekking spande hij alle krachten in om Portugal uit zijne diepe vernedering op te beuren. Na de aardbeving van 1755 was hij met ongemeenen ijver werkzaam, om de ellende zijner landgenooten te verzachten, weshalve de Koning hem tot graaf van Oeyras en daarna tot markies van Pombal verhief.
In 1757 werd hp eerste minister, kwam met kracht in verzet tegen de listen van den adel en van de Jezuïeten en zorgde, dat deze laatsten, na een aanslag op het leven des Konings, door een besluit van 3 September 1759 uit Portugal werden verbannen. Hij bevorderde landbouw en handel, bevolkte de Koloniën, reorganiseerde het leger en verbeterde het volksonderwijs. Maria Francisca echter, de opvolgster van Jozef en eene vriendin der geestelijkheid, ontnam hem niet alleen zijne portefeuille, maar zond hem ook in ballingschap, hoewel hij zijne gestrenge maatregelen jegens de Jezuïeten door officiëele stukken regtvaardigde. Pombal overleed den 3den Mei 1782.
